________________
७५९
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.३ उ.३ सू.९८ मनुष्यक्षेत्रनिरूपणम् परिमाणं ज्ञातुमिष्टम्, लवणसमुद्रे च शशिनश्चखारस्तत एकस्य शशिनः परिवारभूतानि यानि अष्टाविंशति नक्षत्राणि तानि चतुभिर्गुण्यन्ते जातं द्वादशोत्तरं शतम्, एतावन्ति लवणसमुद्रे नक्षत्राणि, तथाऽष्टाशीतिहा एकस्य शशिनः परिवारभूतास्तेषां चतुर्भिर्गुणनाजातानि त्रीणि शतानि द्वि पञ्चाशदधिकानि ३५२, एतावन्तो लवणसमुद्रे ग्रहाः, तथैकस्य शशिनः परिवारभूतानि तारागणकोटीकोटीनां षट्षष्टिः सहस्राणि नवशतानि पञ्चसप्तत्यधिकानि, तेषां चतुर्भिगुणनाजातानि कोटीकोटीनां द्वे लक्षे सप्तषष्टिः सहस्राणि नवशतानि, एतावत्यो लवणसमुद्रे तारागणकोटीकोटयः, एवंरूपा च नक्षत्रादीनां लवणसमुद्रे संख्या प्रागेवोक्ता, एवं सर्वेष्वपि द्वीपसमुद्रेषु नक्षत्रादि संख्यापरिमाणं भावनीयम् ॥२६॥ बहिर्मनुष्यक्षेत्रेभ्यश्चन्द्रादीनां परस्परम् । अन्तरं ज्ञातुमिच्छाऽऽस्ते श्रृणुष्वङ्ग ? पृथक् पृथक्
'चंदातो सूरस्स य सूराचंदस्स अंतरं होइ.
पन्नास सहस्साई तु जोयणाणं अणूणाई' मानुषोत्तरपर्वतस्य बहिश्चन्द्रात्सूर्यस्य, च पुनः सूर्याच्चन्द्रस्य कियदन्तरंयहां एक चन्द्रमा के परिवार में ८८ ग्रह है ८८ को ४ से गुणा करने पर ३५२ आते हैं-ये ३५२ ही ग्रहों का परिमाण है-इसी तरह से एक चन्द्रमा के परिवार में छियासठ हजार नौ सौ पचहत्तर कोडाकोडी तारागण हैं इनमें ४ का गुणा करने पर २६७९०००००००००००००० इतना परिमाण आता है सो यही प्रमाण लवणसमुद्र में तारागण की कोटिकोटिका है।
'चंदातो सूरस्सय सूरा चंदस्स अंतरं होइ,
पन्नास सहस्साइंतु जोयणाणं अणूणाई ॥२७॥ मनुष्य क्षेत्र के बाहर जो चंद्र और सूर्य हैं उनका अन्तर पचास પરિવારમાં ૮૮ અઠયાસી ગ્રહ છે તે ૮૮| અઠયાસીને ૪ ચારથી ગુણવાથી ઉપર ત્રણસે બાવન થાય છે. એ ૩૫૨ ત્રણ બાવન જ ગ્રહોનું પ્રમાણ છે. એજ રીતે એક ચંદ્રમાના પરિવારમાં છાસઠ હજાર નવસે પતેર કેડા કેડી તારાगये। छ. तेभा यारना शुशा४२ ४२वाथी. २१७८०००००००००००००० २मारतुं પ્રમાણુ થઈ જાય છે. અને એ જ પ્રમાણ લવણસમુદ્રમાં તારાગણની કટિ કોટીન છે.
चंदातो सूरस्सय सूरा चंदरस अंतरं होई । पन्नास सहस्साई तु जोयणाणं अणूणाइं ॥ २७ ।। મનુષ્ય ક્ષેત્રની બહાર જે ચંદ્ર અને સૂર્ય છે. તેનું અંતર પચાસ પચાસ
જીવાભિગમસૂત્રા
