________________
६५६
जीवाभिगमसूत्रे पञ्चनवतिः, तत्रायेन पश्चनवतिलक्षणेन राशिना विभज्यते लब्धमेकं योजनम् . उक्तश्च-पंचाणउइसहस्से गंतूणं जोयणाणि उभयो वि।
जोयणसहस्समेगं लवणे ओगाहओ होइ ॥१॥ पंचाणउई णवगे लवणे गंतूणं जोयणाणि उभयो वि ।
जोयणमेगं लवणे ओगाहेणं मुणेयव्या ॥२॥ छाया-पश्चनवति सहस्राणि गत्वा योजनान्युभयोरपि ।
योजनसहस्रमेकं लवणे अवगाहना भवति ॥१॥ पञ्चनवति लवणे गत्वा योजनान्युभयोरपि ।
योजनमेकं लवणे अवगाहना ज्ञातव्या ॥२॥ पश्चनवति योजनपर्यन्ते च यद्येकं योजनमवगाहः ततः (अर्थात) पंचनवति गव्युतपर्यन्ते एकं गव्यूतं पञ्चनवति धनुः पर्यन्ते एकं धनु इत्यादि लब्धं भवति । फिर आद्यराशि ९५ से भाग देने पर १ जो आता है वह १ योजन गहराई होती है यह प्रकट करता है इस से यह बात ज्ञात हो जाती है कि ९५०० योजन जाने पर जब एक हजार योजन की गहराई है तो ९५ योजन में १ योजन की गहराई है उक्तंच
पंचाणउइसहस्से गंतूणं जोयणाणि उभओ वि । जोयणसहस्समेगं लवणे ओगाहओ होइ ॥१॥ पंचाणउइण लवणे गंतूणं जोयणाणि उभओ वि।
जोयणमेगं लवणे ओगाहेणं मुणेयव्वा ॥२॥ इसी तरह से त्रैराशिक विधि द्वारा ऐसा भी समझ लेना चाहिये कि जब ९५ योजन पर्यन्त क्षेत्र में ९ योजन की गहराई आती है तो કરવાથી · પંચાણુ આવે છે. આ પંચાણુમાં પહેલીરાશી જે ૯૫ પંચાણ છે તેનાથી ભાગવાથી જે ૧ એક આવે છે. તે ૧ એક જન તેની ઉંડાઈ થાય છે. તે બતાવે છે. આનાથી એ વાત જાણી શકાય છે કે-૯૫૦૦૦ પંચાગ હજાર યોજન જવાથી જ્યારે એક હજાર એજનની ઉંડાઈ છે. તે પંચાણુ જનમાં એક જનની ઉંડાઈ થાય છે. કહ્યું પણ છે કે
'पंचाणउइ सहस्से गंतूणं जोयणाणि उभओ वि । जोयण सहस्समेगं, लवणे ओगाहओ होई ॥ १ ॥ पंचाणउइ लवणे गंतूणं जोयणाणि उभओ वि । जोयणमेगं लवणे ओगाहेणं मुणेयव्वा ॥ २ ॥
એ જ પ્રમાણે સૈરાશિક વિધિ પ્રમાણે એવું પણ સમજી લેવું જોઈએ કે જ્યારે ... પંચાણુ જન પર્યન્તના ક્ષેત્રમાં ૯ નવ જનની ઉંડાઈ આવે
જીવાભિગમસૂત્ર
