________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.३ उ.३ सू.८९ जम्बूद्वीपगतयोश्चन्द्रयोश्चन्द्रद्वीपनि० ६०७ पत्राणि चन्द्रवर्णाभानि चन्द्राकाराणि-चन्द्रवर्णतुल्यानि सन्ति । महद्धिको यावत्पल्योपमस्थितिमन्तौ द्वावत्रचन्द्रदेवौ परिवसतः। 'ते णं तत्थ पत्तेयं २ चउण्हं सामाणियसाहस्सीणं जाव चंददीवाणं चंदाण य रायहाणीणं अन्नेसिं च बहूणं जोइसियाणं देवाणं देवीण य आहेवच्चं जाव विहरंति' यथोक्तविशेषणविशिष्टौ तौ द्वावपि चन्द्रदेवौ तत्र प्रत्येकं २ चतुः सामानिक-चतस्रग्रमहिपी-तिस्परिषत् -सप्तसप्ताऽनीकाऽनीकाधिपति-पोडशात्मरक्षकदेवसहस्राणां चन्द्रद्वीपयोश्चचन्द्रयोश्च राजधान्योः स्वस्य २ चन्द्रद्वीपस्य स्वस्याश्चन्द्राभिधानाया राजधान्याः अन्येषामपि तद्वास्तव्य ज्योतिष्कदेवदेवीनामाधिपत्य-पौरपत्य-भर्तृत्व-स्वामित्वाबडी वावडियां हैं उनमें अनेक उत्पल आदि चन्द्र के वर्ण के जैसे हैं चन्द्र की आभा के समान आभा वाले हैं तथा-यहां पर चन्द्र नामका देव जो कि महर्द्धिक आदि विशेषणों वाला है और यावत् जिसकी एक पल्योपम की स्थिति है रहता है 'ते णं तत्थ पत्तेयं पत्तेयं चउण्हं सामाणियसाहस्सीणं जाव चंद दीवाणं चंदाण य रायहाणीणं अन्नेसिं च बहूर्ण जोतिसियाणं देवाणं देवीण य आहेवच्चं जाव विहरंति' ये प्रत्येक चन्द्र देव वहां पर रहते हुए चार हजार सामानिक देवों का यावत् चन्द्रद्वीपों का चन्द्रा राजधानी का तथा वहां के अन्य और भी ज्योतिष्क देवों का और देवियों का आधिपत्य आदि करते हुए यावत् सुख पूर्वक अपना समय व्यतीत करते हैं 'से तेणटेणं गोयमा ! चंदद्दीवा जाव णिच्चा' इसी कारण हे गौतम ! इन द्वीपों का नाम चन्द्रद्वीप ऐसा हुआ है । तथा ये द्वीप अनादि निधन हैं क्योंकि ये पहिले कभी नहीं थे ऐसा भी नहीं है वर्तमान काल में ये नहीं हैं જે વાવે છે તેમાં અનેક ઉત્પલ વિગેરે ચંદ્રના વર્ણના જેવા છે. ચંદ્રની આભા જેવી આભાવાળા છે, તથા અહીયાં ચંદ્ર નામના દેવ કે જે મહદ્ધિક વિગેરે વિશેષણ વાળા છે. અને યાવત્ જેમની સ્થિતિ એક પલ્યોપમની છે. ते २ छ. 'तेणं तत्थ पत्तेयं पत्तेयं चउण्हं सामाणियसाहस्सीणं जाव चंद दीवाणं चंदाणय रायहाणीण अन्नेसिं च बहूणं जोतिसियाणं देवाणं देवीणय आहेबच्च जाव विहरति' थे. ६२४ यद्र देव त्यां रहता था या२ (७०१२ सामानि દેનું, યાવત્ ચંદ્ર દ્વિીપનું તથા ચંદ્રારાજધાનીનું તથા ત્યાંના બીજા તિક દેવોનું અને દેવિયેનું અધિપતિપણું વિગેરે કરતા થકા યાવત્ સુખપૂર્વક पोताना समय वाताव छ. 'से तेणटेणं गोयमा ! चंद दीवा जाव णिच्चा' मा કારણથી હે ગૌતમ ! આ દ્વીપનું નામ ચંદ્રદ્વીપ એ પ્રમાણે થયેલ છે. તથા આ દ્વીપ અનાદિ કાલિન છે. કેમકે એ પહેલા ક્યારેય ન હતા તેમ નથી.
જીવાભિગમસૂત્ર
