________________
५२०
जीवाभिगमसूत्रे सत्तर्टि च सहस्सा नवयसया तारागणकोडाकोडीणं सोभं सोभिसु वा? । सू.८२।
छाया-लवणे खलु भदन्त ! समुद्रे कति चन्द्राः अप्रभासन्त वा-प्रभासन्ते वा-प्रभासिष्यन्ते वा-एवं-पञ्चानामपि पृच्छा गौतम ! लवणसमुद्रे चत्वारश्चन्द्रा अप्रभासन्त-प्रभासन्ते-प्रभासिष्यन्ते वा-चत्वारः सूर्याः अतपन्-तपन्ति -तपिष्यन्ति वा द्वादशोत्तरं नक्षत्रशतं-योगम् अयुनक-युनक्ति योक्ष्यति वा-त्रीणि द्वापञ्चाशत् महाग्रहशतानि चारम् अचरन्-चरन्ति-चरिष्यन्ति वा द्वे शतसहस्रे सप्तपष्ठिश्च सहस्त्राणि नव च शतानि तारागणकोटिकोटीनाम्-शोभाम् अशोभन्तशोभन्ते-शोभिष्यन्ते वा ॥सू० ८२॥
टीका-'लवणे णं भंते समुद्दे कति चंदा पभासिसु वा' लवणसमुद्रे खलु भदन्त ! कति-कियन्तश्चन्द्राः, अप्रभासन्त वा-प्रभासमाना आसन्, 'पभासिंति वा पभासिस्संति वा' प्रभासन्ते वा प्रभासिष्यन्ते वाऽऽगामिनि दिवसे इति प्रश्नः 'एवं पंचण्हवि पुच्छा'-एवं पञ्चानामपि पृच्छा ? हे भदन्त ! लवणे समद्रे कति सूर्या अतपन् पुरा तपन्ति साम्प्रत-तपिष्यन्ति वा पश्चात् ? नक्षत्राणि च
'लवणेणं भंते ! समुद्दे कति चंदा पभासिसु वा पभासिंति' इत्यादि।
टीकार्थ-हे भदन्त ! लवणसमुद्र में कितने चन्द्रमाओं ने प्रकाश दिया है अब भी कितने चन्द्रमा प्रकाश देते हैं भविष्यत् में भी कितने चन्द्रमा वहां प्रकाश देगें ? 'एवं पंचण्हवि पुच्छा' इसी तरह की पृच्छा पांचों के सम्बन्ध में कर लेनी चाहिये-तथा च हे भदन्त ! लवणसमुद्र में कितने सूर्य तपे हैं अब भी कितने सूर्य तपते है और आगे भी वहां कितने सूर्य तपेगें? कितने नक्षत्र वहां चमके हैं अब भी वहां कितने नक्षत्र चमकते हैं ? और आगे भी कितने नक्षत्र वहां चमकेगें? कितने महाग्रह वहां चले हैं अब भी कितने महाग्रह वहां चलते हैं ?
'लवणेणं भंते ! समुद्दे कतिचंदा पभासिंसु वा, पभासिति वा' त्यात
ટીકાર્થ–હે ભગવન ! લવણસમુદ્રમાં કેટલા ચંદ્રમાએ પ્રકાશ કર્યો હતે ? વર્તમાનમાં કેટલા ચંદ્રો પ્રકાશે છે ? અને ભવિષ્યમાં પણ કેટલા चन्द्रमा त्यो ४२॥ २॥५शे ? 'एवं पंचण्हं वि पुच्छा' से शतना प्रश्न पाययन। સંબંધમાં કરી લે તે આ પ્રમાણે છે–હે ભગવન ! લવણસમુદ્રમાં કેટલા સૂર્ય તપ્યા હતા ? વર્તમાનમાં કેટલા સૂર્ય તપે છે ? અને આગળ પણ કેટલા સૂર્ય તપશે ? ત્યાં કેટલા નક્ષત્રો ચમકયા હતા ? વર્તમાનમાં ત્યાં કેટલા નક્ષત્રો ચમકે છે ? અને ભવિષ્યમાં કેટલા નક્ષત્રો ત્યાં ચમકશે ? કેટલા મહાગ્રહે ત્યાં ચાલ્યા છે ? વર્તમાનમાં કેટલા મહાગ્રહ ત્યાં ચાલે છે ? અને
જીવાભિગમસૂત્ર
