________________
१५१६
जीवाभिगमसूत्रे भणितव्यम्, तथा च तेषां जघन्यतः प्रत्येकमन्तर्मुहर्तमुत्कर्षतो वनस्पतिकालः । एकेन्द्रियस्यान्तरं तु यथास्थानमुक्तमेव । 'सिद्धस्स णं भंते ! अंतरं कालओ० ? साईयस्स अपज्जवसियस्स पत्थि अंतरं' सिद्धस्य खलु भदन्त ! कालतोऽन्तरं कियत् ? गौतम ! सिद्धस्य सादिकस्याऽपर्यवसितस्यान्तरं नास्ति अपर्यवसितस्वात् । 'एएसि णं भंते ! एगिदियाणं-बेइंदियाणं-तेइंदियाणं-चउरिदियाणंणेरइयाणं पंचिंदियतिरिक्खजोणियाणं मणसाणं-देवाणं सिद्धाण य कयरे कयरेहितो अप्पा वा-बहुका वा जाव विसेसाहिया' एतेषां नवानां खलु भदन्त ! कतरेकतरेभ्योऽल्पा वा-बहुका वा यावद्विशेषाधिकावेति प्रश्ने भगअन्तर तो यथास्थान कह ही दिया गया है 'सिद्धस्स णं अंतरं०' हे भदन्त ? सिद्ध जीव का अन्तर कितने काल का होता है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-हे गौतम ! सिद्ध जीव 'सादीयस्स अपज्जवसियस्स' सादि अपर्यवसित होते हैं अतः वहां पर अन्तर का कथन नहीं किया गया है क्योंकि वहां पर अन्तर पडता नही है । यही बात 'नत्थि अंतरं' द्वारा प्रकट की गई है। ___अल्पबहुत्व का कथन-'एतेसि णं भते ! एगिदियाणं बेइंदियाणं तेइंदियाणं चउरिंदियाणं णेरइयाणं पंचिंदियतिरिक्खजोणियाणं मणूसाणं देवाणं सिद्धाण य कयरे २' हे भदन्त ! इन एकेन्द्रिय दोइन्द्रिय, तेइन्द्रिय, चौइन्द्रिय, नैरयिक पंश्चेन्द्रिय तियश्च, मनुष्य, देव, और सिद्ध इनके बीच में कौन जीव किस जीव की अपेक्षा अल्प हैं और कौन जीव किस जीव की अपेक्षा बहुत हैं इत्यादि इसके उत्तर કથન કરી લેવું જોઈએ. એક ઈદ્રિયવાળા નું અંતર તે પહેલા ગ્ય स्थाने ४उवामा भावी आयु छ. 'सिद्धस्स णं भंते ! अंतरं ०' भगवन् ! સિદ્ધ જીવનું અંતર કેટલા કાળનું હોય છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી
हे छ 3-3 गोतम ! सिद्ध ७१ ‘सादीयस्स अपज्जवसियस्स' साह २५५१સિત હોય છે. તેથી ત્યાં અંતરનું કથન કરવામાં આવેલ નથી. કેમકે ત્યાં અંતર પડતું નથી. એજ વાત આ કથન દ્વારા પ્રગટ કરવામાં આવેલ છે.
म८५ मत्पनु थन'एएसि णं भंते ! एगिदियाण, बेइंदियाण, तेइंदियाणं, चारिदियाणं, णेरइयाणं पंचिंदियतिरिक्खजोणियाण मणूसाणं देवाणं सिद्धाणय कयरे कयरे अप्पावा' है भगवन् मा ४ द्रिय, दीन्द्रिय, ते छन्द्रिय यो द्रिय નરયિક પચેન્દ્રિય તિય ચ; મનુષ્ય દેવ અને સિદ્ધ એ બધામાં કયા જીવો ક્યા ના કરતાં અલ્પ છે? અને કયા જીવે કયા જીના કરતાં વધારે છે ? કયા છો કયા છનીબરાબર છે તથા કયા છે કયા
જીવાભિગમસૂત્ર
