________________
१३२
जीवाभिगमसूत्रे विजयस्य देवस्य 'विजया णाम रायहाणी पन्नत्ता' विजया नाम्नी विजयाभिधाना राजधानी प्रज्ञप्ता-कथितेति गौतमस्य प्रश्नः भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि 'गोयमा !' हे गौतम ! 'विजयस्स णं दारस्स' विजयस्य खलु द्वारस्य 'पुरथिमेण' पौरस्त्येन पूर्वस्यां दिशीत्यर्थः । 'तिरियमसंखेज्जे दीवसमुद्दे' तिर्यग् असंख्येयान् द्वीपसमुद्रान् 'विइवइत्ता' व्यतिव्रज्य-अतिक्रम्य 'अण्णमि जंबुद्दीवे दीवे' अन्यस्मिन् एतस्माद् जम्बूद्वीपादन्यो यस्तस्मिन् जम्बूद्वीपे, एतावता जम्बूद्वीपानामसंख्येयत्वं सूचितम् । 'बारस जोयणसहस्साई ओगाहित्ता' द्वादशयोजनसहस्राणि अवगाह्य-अन्तः प्रविश्य 'एत्थ णं' अत्र खलु 'विजयस्स देवस्स' विजय नामक देवस्य-विजयद्वाराधिपतेः 'विजया णाम रायहाणी पन्नत्ता' विजया नाम्नी राजधानी प्रज्ञप्ता-कथितेति। सा च विजया नाम्नी राजधानी 'बारस जोयणसहस्साई आयामविक्खंभेणं' द्वादशयोजनसहस्राणि आयामविष्कम्भेण, तत्रायामो दैर्घ्य विष्कंभो विस्तार स्तथा च दैर्घ्य विस्ताराभ्यामित्यर्थः 'सत्ततीसजोयणसहस्साई'
टीकार्थ-हे भदन्त ! विजयस्स देवस्स' विजयदेवको 'विजया णाम रायहाणी' विजया नामकी राजधानी किस स्थानपर कही गई है इसके उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं 'गोयमा ! विजयस्सणं दारस्स पुरथिमेणं तिरियमसंखेज्जे दीवसमुद्दे विश्वइत्ता अण्णंमि जंबुद्दीवे हे गौतम विजयद्वारकी पूर्वदिशा में तिर्यग् असंख्यातद्वीप समुद्र को पार करके आगत अन्य जम्बूद्वीप में १२ हजार योजन जाने पर ठीक इसी स्थान पर 'विजस्सदेवस्स' विजयदेवकी 'विजया णाम रायहाणी पन्नत्ता' विजया नाम की राजधानी कही गई है, अन्य जम्बूद्वीप पद के कहने से यह सूचित होता है कि जम्बूद्वीप असंख्यात है । 'बारस जोयणसहस्साइं आयामविक्खभेणं सत्ततीसजोयणसहस्साई नव य अडयाले जोयणसए किंचि विसे
टीर्थ-मावन् 'विजयस्स देवस्स' वियवनी 'विजया णाम रायहाणी' વિજયાનામની રાજધાની કયા સ્થાન પર આવેલ છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં प्रमुश्री ४९ छ 'गोयमा ! विजयस्स णं दारस्स पुरथिमेणं तिरियमसंखेज्जे दीव समुद्दे विइवइत्ता अण्णंमि जंबुद्दीवे दीवे' हे गौतम ! वियद्वानी पूहिशमां તિયંગૂ અસંખ્યાત દ્વીપસમુદ્રોને પાર કરીને આવતા બીજા જંબુદ્વીપમાં ૧૨ भा२ १२ योन पाथी ५२।४२ मे स्थान ५२ 'विजयस देवस्स' विन्य हेवनी 'विजया णाम रायहाणी पण्णत्ता' वियानामनी यानी ४पामा मावस છે. અન્ય જંબુદ્વીપ પદ કહેવાથી એ ધ્વનિત થાય છે કે જે બૂદ્વીપ અસંખ્યાત छ. 'बारस जोयण सहस्साई आयामविक्खंभेणं सत्ततीसजोयणसहस्साई, नवय अडयाले जोयणसए किंचिविसेसाहिए परिक्खेवेणं पण्णत्ते' मा विन्ययानानी
જીવાભિગમસૂત્ર