________________
sheshe
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.१० सू.१४३ प्रकारान्तरेण सर्वजीवानां वैविध्यम् १३८५ 'अप्पाबहु०' चरमाऽचरमाणां च भदन्त ! कतरे कतरेभ्योऽल्पाः ? गौतम ! 'सव्वत्थोवा अचरिमा' सर्वस्तोका अचरमाः अभव्यानां सिद्धानामेवाचरमत्वात् 'चरिमा अणंतगुणा' अचरमाऽपेक्षया चरमा अनन्तगुणा अधिका भवन्ति सामान्यभव्याऽपेक्षमनन्तगुणत्वाऽभिधानम्-अन्यथाऽनन्तगुणत्वाऽयोगात्। 'अहवा दुविहा सव्वजीवा सागारोवउत्ता य अणागारोव उत्ताय'अथवा द्विविधाः सवेजीवाः साकारोपयुक्ताश्चानाकारोऽपयुक्ताश्च 'दोहंपि संचिट्ठणा वि-अंतर पि' द्वयोरपि कायस्थितिरन्तरं च 'जहन्नेणं अंतोमुहुत्तं-उक्को० अंतो' जघन्योत्कर्षाभ्यामन्त है उसमें चरमता होने से अन्तर नहीं है और अचरम में जो अनादि अपर्यवसित अचरम है उसमें तथा जो सादि सपर्यवसित अचरम है अविद्यमान चरमता होने से अन्तर नहीं है । इनमें जो अचरम हैं वे सब से कम हैं क्योंकि अभव्य और सिद्ध ये ही अचरम होते हैं तथा जो चरम हैं वे अनन्तगुणें अधिक है यह अनन्तगुणत्व का कथन सामान्य भव्या श्रित हैं नहीं तो अनन्तगुणता नहीं बन सकती है। मूलटीकाकार ने ऐसा ही कहा है चरमा 'अनन्तगुणाः सामान्य भव्यापेक्षमेतत् भावनीयम्' 'अहवा दुविहा सव्य जीवा सागारोवउत्ता य अणागारोवउत्ता य-अथवा साकारोपयुक्त और अनाकारोपयुक्त के भेद से समस्त जीव जो प्रकार के कहे गये हैं 'दोण्हं वि संचिट्ठणं वि अंतरं पि जहन्नेणं अंतोमुहुत्तं उकोसेणं अंतोमुहुत्तं' इन दोनों की कायस्थिति का काल और अन्तर जघन्य और उत्कृष्ट से एक २ अन्तर्मुहूर्त का है इनमें अनाकारोपयुक्त जीव અંતર હોતું નથી. અને અચરમમાં જે અનાદિ અપર્યાવસિત અચરમ છે. તેમાં તથા જે સાદિ અપર્યવસિત અચરમ છે તેમાં અવિદ્યમાન અચરમ પણું હોવાથી અંતર હોતું નથી તેમાં જે અચરમ છે. તેઓ સૌથી ઓછા છે, કેમ કે–અભવ્ય અને સિદ્ધ એજ અચરમ હોય છે. તથા જેઓ ચરમ છે. તેઓ અનંતગણું વધારે છે આ અનંતગણનું કથન સામાન્ય ભવ્ય જીવને ઉદેશીને કહેલ છે નહીં તે અનંતગણ પણ બની શકતું નથી મૂળ ટીકાકારે मे०८ प्रमाणे हे छ. 'चरमा अनंतगुणा 'सामान्य भव्यापेक्षमेतत् भावनीयम्' 'अहवा दुविहा सव्व जीवा सागारोवउत्ता य अणागारोवउत्ता य' अथवा તે સાકારોપયુક્ત અને અનાકારે પયુક્ત ના ભેદથી સઘળા છે બે પ્રકારના
वामां मावस छ 'दोण्हं वि संचिढणं अंतरंपि जहण्णेणं अंतोमुहुत्तं उक्कोसेणं अंतोमुहुत्तं' २॥ मन्नेनी स्थितिमा ७ मने मत२ धन्य અને ઉત્કૃષ્ટ થી એક એક અંતમુહૂર્તને છે. તેમાં અનાકારે પયુક્ત જીવ સૌથી ઓછા છે. અને સાકાર યુક્ત જીવ તેનાથી અસંખ્યાતગણા
जी० १७४
જીવાભિગમસૂત્ર
