________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र. १० सू. १४१ प्रकारान्तरेण सर्वजीवानां द्वैविध्यम्
१३३३
संप्रत्येषामल्पबहुलम् - 'एएसि णं भंते! सिद्धाणं असिद्धाण य कयरे करेहिंतो अप्पा वा बहुआ वा' एतेषां खलु भदन्त ! सिद्धानाम सिद्धानां च कतरेकतरेभ्योऽल्पा वा - बहुकावेति प्रश्नः ? भगवानाह - 'गोयमा ! सव्वत्थोवा सिद्धाः गौतम ! सर्वेभ्योऽल्पाः सिद्धाः अष्टविधकर्मबन्धनरहिताः । ' असिद्धा अनंतगुणा' असिद्धाः सिद्धेतरा अनन्तगुणाः सिद्धाऽपेक्षया निगोदजीवानामति प्रभूतत्वात् सू० ॥ १४०॥
मूलम् - अहवा दुविहा सव्वजीवा पन्नत्ता तं जहा-सइंदिया चेव अनिंदिया चेव । सइंदिए णं भंते! कालओ केवच्चिरं होइ ? गोयमा ! सईदिए दुविहे पन्नत्ते अणादीए वा अपज्जवसिए अणाइए वा सपज्जवसिए, अणिदिए सादिए वा अप ज्जवसिए दोह वि अंतरं नत्थि । सव्वत्थोवा अनिंदिया सइंदिया अनंतगुणा । अहवा दुविहा सव्वजीवा पन्नत्ता तं जहा - सकाइया चेव अकाइया चेव एवं चेव एवं सजोगी चेव अजोगी चैव तहेव ' एवं सलेस्सा चेव - अलेस्सा चेव ससरीरा चेव असरीरा चेव) संचिणं अंतरं अप्पाबहुयं जहा सइंदिहे भदन्त ! सिद्ध और असिद्ध जीवों के बीच में कौन जीव अल्प हैं और कौन जीव बहुत हैं गौतम के इस प्रश्न के उत्तर में प्रभु कहते हैं - 'गोयमा ! सव्वत्थोवा सिद्धा' हे गौतम ! सबसे कम सिद्ध जीव हैं। 'असिद्धा अनंता' और इनकी अपेक्षा असिद्ध जीव अनन्तगुणे अधिक हैं । कारण इसका यह है कि निगोद जीव भी असिद्ध जीवों में परिगणित हो जाते हैं अतः वे सिद्धों की अपेक्षा अतिप्रभूत हैं ॥१४०॥
અને અસિદ્ધ જીવેામાં કયા જીવા કયા જીવાથી અલ્પ છે? અને કયા જીવા કયા જીવા કરતાં વધારે છે? કયા જીવા કયા જીવાની ખરાબર છે. તથા કયા જીવા કયા જીવે કરતાં વિશેષાધિક છે ? ગૌતમસ્વામીના આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં अनुश्री उहे छे ते-' गोयमा ! सव्वत्थोवा सिद्धा' हे गौतम! सौथी गोछा सिद्ध व छे. 'असिद्धा अणतगुणा' अने तेना रतां असिद्ध व अनंत ગણા વધારે છે. તેનું કારણ એ છે કે-નિગેાદ જીવા પણ અસિદ્ધ જીવામાં गणुवामां आवेला छे. तेथी ते सिद्धोना उरतां ध
वधारे छे. ॥ १४० ॥
જીવાભિગમસૂત્ર