SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 1317
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ १३०४ जीवाभिगमसूत्रे ॥ नवविध प्रतिपत्तिः ॥ टीका-'तत्थ णं जे ते एवमाहंसु णवविहा संसारसामावन्नगा जीवा ते एवमाहसु पुढवीकाइया आउकाइया तेउकाइया वाउकाइया वणस्सइकाइया, बेइंदिया-तेइंदिया-चरिंदिया पंचिंदिया' तत्र खलु ये ते दयाचित्ता एवमुक्तवन्तो-नवविधाः संसारसमापन्नका जीवाः सन्ति त एवमुक्तवन्तः -पृथिवीकायिकाः अप्कायिकाः तेजस्कायिकाः वायुकायिकाः वनस्पति का. यिकाः द्वीन्द्रियास्त्रीन्द्रियाश्चतुरिन्द्रयाः पञ्चेन्द्रियाः, त एते चत्वारस्त्रसाः संकलनया नवविधा जीवाः प्रदर्शिताः । अथैषां स्थितिः 'ठिई सव्वेसिं भाणियव्वा' स्थिति नवानां भणितव्याः । तथाहि-पृथिवीकायिकस्य जघन्यतोऽन्तमुहूर्तम् उ कर्पतो द्वाविंशतिर्वर्षसहस्राणि १ अप्कायिकस्याऽन्तर्मुहूर्तम्-सप्तवर्ष अष्टमी प्रतिपत्ति'तत्थणं जे ते एवमाहंसु नवविधा संसार समावन्नग जीवा'-इ० । टीकार्थ-गौतम से प्रभु ऐसा कह रहे हैं कि जिन आचार्यों ने ऐसा कहा कि संसारी जीव नौ प्रकार के हैं उन्होंने इस सम्बन्ध में ऐसा विवेचन किया है-'पुढवीकाइया आउक्काइया. तेउक्काइया, वाउ. काइया, वणस्सइकाइया, वेइंदिया, तेइंदिया, चउरिंदिया, पंचिंदिया' पृथिवीकायिक १ अप्कायिक २ तेजस्कायिक ३ वायुकायिक ४ वनस्पतिकायिक ५ दोइन्द्रिय ६ तेइन्द्रिय ७ चौइन्द्रिय ८ और पंचेन्द्रिय ९ इस प्रकार के संसारी जीव हैं 'ठिई सव्वेसि भाणियच्या' यहां सब की स्थिति का वर्णन करना चाहिये-जैसे पृथिवीकायिक एकेन्द्रिय की जघन्य स्थिति अन्तर्मुहूर्त की है और उत्कृष्ट स्थिति २२ हजार वर्ष की है । अप्कायिक जीवों की जघन्य स्थिति एक अन्तर्मुहूर्त की નવમી પ્રતિપત્તિને આરંભ 'तत्थ णं जे ते एवमाहंसु नवविहा संसारसमावन्नगजीवा' त्याहि. ટીકાર્ચ–ગૌતમસ્વામીને પ્રભુશ્રી એવું કહે છે કે જે આચાર્યોએ એવું કહેલ છે કે–સંસારી જીવ નવ પ્રકારના છે. તેઓએ આ સંબંધમાં એવું उस छ -'पुढवीकाइया आउकाइया, तेउकाइया; वाउकाइया, वणस्सइकाइया, बेइंदिया, ते इंदिया, चउरिदिया, पंचिंदिया' पृथ्वीमाय १ २७य २ ते४२४ाय ૩ વાયુકાયિક ૪ વનસ્પતિકાયિક ૫ બે ઇંદ્રિય ૬, તે ઈદ્રિય ૭, ચૌઈદ્રિય ૮ सन पयन्द्रिय ८२ रीते न प्रा२ना ससारी । छे. 'ठिई सव्वेसिं भाणियव्वा' मडीयां यानी स्थितिनु वा न ४२री से नये. सम-पृथ्वी કાયિક એકેન્દ્રિયની જઘન્ય સ્થિતિ અંતમુહૂતની છે. અને ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ ૨૨ બાવીસ હજાર વર્ષની છે. અકાયિક જીની જઘન્ય સ્થિતિ એક અંત જીવાભિગમસૂત્ર
SR No.006345
Book TitleAgam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 03 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1974
Total Pages1580
LanguageSanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_jivajivabhigam
File Size84 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy