________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र. ५ सू. १३५ सामान्यतो निगोदस्वरूपनिरूपणम्
१२६३
अथैषां द्रव्यार्थतया प्रदेशार्थ तयोभयतया च परस्परमल्पबहुत्वम् - "एएसिणं भंते ! णिओयाणं सुहुमाणं बायराणं पज्जत्तयाणं णिओयजीवाण सुहुमाणं बायराणं पज्जत्तयाणं अपज्जत्तयाणं दव्वट्टयाए पसट्टयाए कयरेकयरे हितो अप्पा वा जाव विसेसाहिया' एतेषां खलु भदन्त । निगोदानां सूक्ष्माणां वादराणां पर्याप्तकानामपर्याप्तकानाम्, तथा निगोदजीवानां सूक्ष्माणां बादराणां पर्याप्तकानामपर्याप्तकानां द्रव्यरूपेण- प्रदेशरूपेण च कतरेभ्यः कतरे - सामान्य सूक्ष्म अपर्याप्त निगोद तथा सामान्य बादर निगोद १ सामान्य बादर पर्याप्त निगोद २ और सामान्य बादर अपर्याप्त निगोद ३ इसी प्रकार से निगोद जीवों के भी नौ भेद कह लेना चाहिये कुल भेद निगोद और निगोद जीवों के ९-९ मिलाने से १८ हो जाते हैं इन १८ भेदों के १८ सूत्र होते हैं । १८ सूत्रों द्वारा वर्णित ये निगोद और निगोद जीव सब प्रदेश दृष्टि की अपेक्षा से अनन्त हैं ।
अब सूत्रकार इनका द्रव्य दृष्टि से, प्रदेश दृष्टि से और उभय दृष्टि से परस्पर में अल्पबहुत्व का कथन करते हैं - इसमें गौतम ने प्रभु से ऐसा पूछा है - 'एएसि णं भंते ! णिओयाणं सुदुमाणं बायराणं पज्जत्तयाणं अपज्जत्तयाणं दव्वद्वयाए, पएस याए दव्वट्ठपसाए करे कयरेहिंतो अप्पा वा बहुया वा' हे भदन्त ! इन निगोदों के निगोद सूक्ष्मों के और निगोद बादरों के जो कि पर्याप्त और अपर्याप्त हैं बीच में कौन द्रव्य की अपेक्षा प्रदेशों की
તક નિગેાદ ૩ તથા સામાન્ય ખાદર નિગેાદ ૧ સામાન્ય ખાદર પર્યાપ્ત નિગેાદ ૨ અને સામાન્ય ખાદર અપર્યાપ્તક નિગેાદ ૩ આજ પ્રમાણે નિગેાદ જીવાના પણ નવ ભેટ્ઠા સમજી લેવા. નિગેાદ અને નિગેાદ જીવાના કુલ ભેદ નવ નવ થાય છે ત મન્નેના મેળવવાથી ૧૮ અઢાર ભેદા થઇ જાય છે. આ અઢાર ભેદના ૧૮ અઢાર સૂત્રેા થાય છે. આ અઢાર સૂત્રા દ્વારા વર્ણવવામાં આવેલ આ નિગેાદ અને નિગેાદ જીવ બધા પ્રદેશપણાથી અનંત છે.
હવે સૂત્રકાર આ ખધાનું દ્રવ્યપણાથી પ્રદેશપણાથી અને બન્ને પ્રકારથી પરસ્પરના અલ્પ બહુત્વનું કથન કરે છે. આ સંબંધમાં ગૌતમस्वामी अनुश्रीने मे पूछे छे - एएसिणं भंते! णिओयाणं सुहुमाणं बायराणं पज्जत्तयाणं अपज्जत्तगाणं द्व्वट्ट्याए पएसटुयाए दव्वटुपएस ट्ठयाए कयरे कयरे हितो०' हे भगवन् ! या निगोहोना निगोह सूक्ष्माना भने निगोह માદરેશના જે પર્યાપ્ત અને અપર્યાપ્ત ભેદે છે તેમાં દ્રવ્યની અપેક્ષાથી પ્રદેશેાની અપેક્ષાથી. અને દ્રવ્ય પ્રદેશાની અપેક્ષાથી કાણુ કેાનાથી અલ્પ છે? અને કાણુ
જીવાભિગમસૂત્ર
