________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र. ५ सू.१३३ बादरादीनामल्पबहुत्व निरूपणम्
स्पतिकाया असंख्येयगुणाधिका इति । 'वायरणिओया असंखेज्जगुणाधिकाः, बादर निगोदानामत्यन्तसूक्ष्मावगाहनत्वात् जलेषु च सर्वत्रापि प्रायोभावात् पनकशैवालादयो हि जलेष्ववश्यं भाविनः, ते च बादरानन्तकायिका इति । 'बायर पुढवीकाइया असंखेज्जगुणा' एभ्यो बादरपृथिवीकायिका असंख्येयगुणाः, अष्टासु पृथ्वीषु सर्वेषु विमान भवनपर्वतादिषु सद्भावात् । 'आउवा उ असंखेज्जगुणा' एभ्यो बादराकायिका असंख्येयगुणाः पृथिवीतो जलस्याधिवयत्वात् एभ्योऽसंख्येयगुणा बादरवायुकायिकाः, शुषिरे सर्वत्र वायोः सद्भावात् । 'वायरवणशरीर बादर वनस्पतिकायिकों की अपेक्षा बादर निगोद असंख्यात गुणें अधिक है। क्योंकि बादर निगोदों की अवगाहना अत्यंत सूक्ष्म होती है और ये प्रायः करके सर्वत्र जलों में होते है । पनक पांचवर्ण के फूलन शैवाल आदि तो जल में अवश्य होते ही है। ये बादर अनन्तकायिक है और ये अनन्तगुणें है 'वायर पुढविक्काइया असंखेज्जगुणा' इनकी अपेक्षा अर्थात् बादर निगोदों की अपेक्षा बादर पृथिवीकायिक असंख्यातगुणें है। क्योंकि इनका सद्भाव आठ पृथिवियों में विमानों में और पर्वतादिकों में पाया जाता है। 'आउ वाउ असंखेज्जगुणा' इनकी अपेक्षा बादर अप्कायिक वादर वायुकायिक असंख्यागुणें अधिक है अर्थात् बादर पृथिवीकायिकों की अपेक्षा बादर अपकायिक जीव असंख्यात गुणें अधिक इसलिये हैं कि पृथिवीकी अपेक्षा जल की अधिकता है अष्कायिकों की अपेक्षा वायुकायिक जीव असंख्यातगुणें अधिक है । क्योंकि शुषिर आदि स्थानों में सर्वत्र इनका सद्भाव रहता है। 'बायर वणस्सइकाइया अनंतશરીર ખાદર વનસ્પતિકાયિક, ખાદર તેજસ્કાયિકાના કરતાં અસંખ્યાતગણા થઇ लय छे 'बायरणिओया असंखे जगुणा' प्रत्ये शरीर महर वनस्पतिठायिना કરતાં ખાદર નિગેાદ અસખ્યાતગણા વધારે છે. કેમકે ખાદર નિગેદની અવગાહના અત્યંત સૂક્ષ્મ હાય છે, અને તે ઘણુ કરીને બધેજ જળમાં હોય છે. પનક—પાંચ વર્ણના ફુલન શેવાળ વગેરે તે જલમાં અવશ્યજ હાય જ છે. मे माहर अनंत छे भने अनंताशा छे. 'बायर पुढविकाइया असंखेज्ज ઝુળા' તેના કરતાં અર્થાત્ ખાદર નિગેાદના કરતાં ખાદર પૃથ્વીકાયિક અસંખ્યાત ગણા છે. કેમકે તેમના સદ્ભાવ આઠ પૃથિવિયેામાં વિમાનામાં ભવનેામાં અને पर्वताहि मां भणी आवे छे. 'आउ वाउ असंखेज्जगुणा' तेना उरतां मार અષ્ઠાયિક, ખાદર વાયુકાયિક, અસંખ્યાતગણા વધારે એ માટે છે કે પૃથિવી કરતાં જલનું અધિકપણું છે. અકાયિકાના કરતાં વાયુકાયિક જીવ અસંખ્યાત ગણા વધારે કેમકે–સુષિર વિગેરે સ્થાનેમાં બધેજ તેના સદ્ભાવ રહે
1
જીવાભિગમસૂત્ર
१२२९