________________
९९१
प्रमेयद्योतिका टीका प्र. ३ उ. ३ सू. ११४ चन्द्र विमानवाहकदेव संख्यादिनि० दो देवसाहस्सीओ हरूवधारीणं उत्तरिल्लं बाहं परिवर्हति' हे गौतम ! अष्टौ देव साहस्त्र्यः परिवहन्ति पूर्वक्रमेण चन्द्रविमानवत् तथाहि द्वे देवानां साहस्त्र्यौ दाक्षिणात्यम्, द्वे देवानां साहस्त्रयौ पाश्चात्यं बाहम्, द्वे देवसाहस्त्र्यौ हयरूपधारिणाम् - औत्तरं वाहं परिवहन्ति । ' एवं णक्खत्तविमाणस्स वि पुच्छा ? गोयमा ! चत्तारि देवसाहस्सीओ परिवर्हति सीहरूवधारीणं देवाणं पंच देवसया पच्चत्थिमिल्लं' दो देवसाहस्सी हयरूवधारीणं उत्तरिल्लं बाहं परिवहंति' इनमें ग्रह विमान की पूर्वदिशा के दो हजार देव उसे पूर्वदिशा की ओर उठाते हैं, ग्रह विमान की दक्षिणदिशा के दो हजार देव उसे दक्षिणदिशा की ओर उठाते है, ग्रह विमान की पश्चिम दिशा के दो हजार देव उसे पश्चिमदिशा में उठाते हैं और ग्रह विमान की उत्तरदिशा के दो हजार देव उसे घोडे का रूप धारण कर उत्तरदिशा की ओर उठाते हैं 'एवं णक्खत्त विमाणस्स वि पुच्छा' इसी तरह से नक्षत्र के विमान को उठाने की पृच्छा के समाधान में भी कथन कर लेना चाहिये अर्थात् नक्षत्र के विमान को कितने हजार देव पूर्वदिशा के क्रम से उठाते हैं ? तो इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं 'चत्तारि देव साह - सीओ परिवहति' हे गौतम ! नक्षत्र के विमान को पूर्वदिशा क्रम से मिलाकर ४ हजार देव उठाते हैं इनमें एक हजार देव सिंह रूपधारी देव उसे पूर्व दिशा में उठाते हैं एक हजार गजरूप धारी देव उसे दक्षिणदिशा में उठाते हैं एक हजार वृषभरूप धारी देव उसे पश्चिम
તેમાં ગ્રહ વિમાનની પૂર્વ દિશાના બે હજાર દેવા તેને પૂર્વ દિશાની ખાજુથી ઉઠાવે છે. ગ્રહ વિમાનની દક્ષિણ દિશાના બે હજાર દેવા તેને દક્ષિણ દિશાની તરફ ઉઠાવે છે. ગ્રહ વિમાનની પશ્ચિમ દિશાના બે હજાર દેવા તેને પશ્ચિમ દિશા તરફથી ઉઠાવે છે. અને ગ્રહ વિમાનની ઉત્તર દિશાના બે હજાર દેવા तेने घोडाना ३५ धारण उरीने उत्तर हिशानी तरइथी उठावे छे. ' एवं णक्खत्त विमाणस्स वि पुच्छा' भेन प्रमाणे नक्षत्राना विमानने आववा संबंधी प्रश्नना સમાધાનમાં પણ આજ પ્રમાણેનુ કથન કહી લેવુ જોઈએ. અર્થાત્ નક્ષત્રાના વિમાનને કેટલા હજાર દેવા પૂર્વ દિશા વિગેરે ક્રમથી ઉઠાવે છે? આ પ્રશ્નના उत्तरभां अनुश्री उहे छे - ' चत्तारि देव साहस्सीओ परिवर्हति' डे गौतम ! નક્ષત્રના વિમાનને પૂ દિશા વિગેરે ક્રમથી બધા મળીને ૪ ચાર હજાર દેવા ઉઠાવે છે. તેમાં એક હજાર દેવા સિ'હનુ' રૂપ ધારણ કરીને તેને પૂ દિશા તરફથી ઉઠાવે છે. એક હજાર દેવા હાથીના રૂપ ધારણ કરીને તેને દક્ષિણ દિશા તરફથી ઉઠાવે છે. એક હજાર દેવા બળદના રૂપ ધારણ કરીને
જીવાભિગમસૂત્ર