________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र. ३ सू. ८ सप्तपृ. घनोदध्यादीनां तिर्यग्बाहल्यम्
८३
सन्ति । तमस्तमः प्रभायाः घनोदधिवयस्याष्ट योजनबाहल्यस्य क्षेत्रच्छेदेन छिद्यमानस्य सन्ति द्रव्याणि पूर्ववत् किम् ? हन्त गौतम ! सन्ति तानि तादृशानीति । अथ घनवातस्य स्वरूपमाह - 'इमीसेण' भंते !' एतस्याः खलु 'रयणप्पभाए' रत्नप्रभायां पृथिव्याम्' घणवायवलयस्य' घनवातवलयस्य 'अद्ध पंचमजोयण बाहलस्स' अर्द्धपञ्चम] योजनबाहल्यस्य सार्द्ध चतुयोजनबाहल्यस्य 'खेत्तच्छेएण छिज्ज माणस्स जाव' क्षेत्रच्छेदेन छिद्यमानस्य सन्ति द्रव्याणि, सर्व वर्णगन्धरसस्पर्शसंस्थान परिणतानि तथा अन्योन्य संबद्धादिविशेषणयुक्तानि परस्पर समुदायरूपेण तिष्ठन्ति विभाग करने पर तद्गत द्रव्य पूर्वोक्त विशेषणों वाले होते हैं क्या ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं- हां गौतम ! वे पूर्वोक्त विशेषणों वाले होते हैं । हे भदन्त ! तमस्तमः प्रभा पृथिवी में जो घनोदधिवलय है कि जिसकी मोटाई तिर्यग्बाहल्य रूप से परे आठ योजन की है उसके क्षेत्रच्छेद से विभाग करने पर तदाश्रित द्रव्य क्या पूर्ववत् विशेषणों से युक्त होते हैं ? इसके उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं- हां गौतम ! वे पूर्वोक्त विशेबणों वाले होते हैं अब घनवात का स्वरूप कहते हैं - 'इमी से णं भंते ! रयणभार पुढवीए घणवायवलयस्स' हे भदन्त ! रत्नप्रभा पृथिवी में जो घनवात वलय है कि जिसकी मोटाई ४ ||) योजन की है उसके क्षेत्रच्छेद से विभाग करने पर तगत द्रव्य क्या सब प्रकार के वर्ण गंध रस स्पर्श से युक्त परिमंडलादि संस्थानों से परिणत तथा अन्योन्य संबद्धादि विशेषणों से युक्त होकर परस्पर समुदाय रूप से रहते हैं क्या ? इसके
અપેક્ષાથી ચેાજનના ત્રીજા ભાગથી કમ આઠ ચેાજનની છે, તેના ક્ષેત્રચ્છેદથી વિભાગ કરવાથી તેમાં રહેલ દ્રવ્ય શું પૂર્વકિત વિશેષણાવાળુ' હાય છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુ ગૌતમસ્વામીને કહે છે કે હા ગૌતમ ! તે પૂર્વોક્ત વિશેષણાવાળુ હાય છે. હે ભગવન્ તમતમપ્રભા પૃથ્વીમાં જે ઘનેાધિ વલય છે, કે જેની વિશાળતા તિય ગ્માહત્ય પણાથી પૂર આઠ ચેાજનની છે, તેના ક્ષેત્રચ્છેદથી વિભાગ કરવાથી તેમાં રહેલ દ્રવ્ય, પૂર્વકિત વિશેષણાવાળુ' હાય છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુ કહે છે કે હા ગૌતમ ! તે પૂર્વક્તિ વિશેષણાવાળુ' હાય છે.
हवे धनवातनुं स्व३५ सूत्राअर प्रगट १रे छे. 'इमीसेण' भ'ते ! रणणप्पभाए पुढवीए घणवायवलयस्स' हे भगवन् या रत्नप्रभा पृथ्वीमां ने धनवातवलय छे, જેની વિશાળતા ૪ા સાડા ચાર ચેાજનની છે, તેના ક્ષેત્રચ્છેદ્રથી વિભાગ કરવામાં આવેતા તેમાં રહેલ દ્રવ્ય, બધા પ્રકારથી વણ, ગ ́ધ, રસ, સ્પર્શથી યુક્ત પરિમ`ડલ વિગેરે સંસ્થાનાથી પરિણત તથા અન્યાન્ય સબદ્ધ વિગેરે વિશેષણા
જીવાભિગમસૂત્ર