________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.३ उ.३सू.३४ एकोरुकद्वीपस्याकारादिनिरूपणम् ५२३ अङ्गानि कारणानि भरणक्रिया भरणीयं भाजनं वा स्थालादिकं पृथक् न भवति इति भरणसंपादकत्वात् वृक्षा अपि भृताङ्गाः कथ्यन्ते 'जहा से बारग घटक करगकलसककरिपायकंचणिय उदंकवदधणिसु पविट्ठगपारीचसक भिंगार करोडिया सरगपरग पत्तीबालमल्लगचवलिय दकवारक विचित्तवटक मणिवट्टक सुत्तिचारुपीणया कंचणमणि-रयणभत्तिचित्ता' यथा ते बारक घटकरककलशकरी पादकाञ्चनिका उदङ्कवार्धानी सुप्रतिष्ठक पारीचषक भृङ्गार करोटिका खरकपरकपात्री स्थाल मल्लकचलपितदकबारक विचित्र वर्तक मणिवर्तक शुक्ति चारु पीनका कञ्चनमणिरत्नभक्तिचित्राः, तत्र बारको मरुदेश प्रसिद्धो माङ्गल्यघटः घटको लघुघटः, कलशो महाघटः करकोऽपि घट एव कर्करी घटविशेषरूपा, पादकाचनिका-पादधावनयोग्या काश्चनके वर्तन आदि पदार्थों को देते रहते है, 'जहा से बारगघटककरगकलसककरि पायकंचणिय उदंकवद्धणिसु पविट्ठग पारीचसक भिगार करोडिया सरगपरगपत्ती बालमल्लगचवलिय दकवारक विचित्त वट्ठक मणिवदृक सुत्तिचारु पीणया कंचण मणिरयण भत्तिचित्ता' मार. वाड़ में प्रसिद्ध जो माइल्य घट है उसका नाम बारक है. इससे जो छोटा घट होता है उसका नाम घट है उसकी अपेक्षा जो महाघट होता है उसका नाम कलश है करक नाम भी कलश का ही है कर्करी छोटी सी जो कलशी होती है उसका नाम है। जिस से पैर धोये जाते हैं और जो सुवर्ण की बनी होती है ऐसी पात्री का नाम पादकाचनिका है जिसमें से पानी भर कर पिया जाता है उसका नाम उदङ्क है लंतिका नाम वर्दानी तथा लोटा भी कहते है । पुष्पों के धरने के पात्र का એકરૂક નામના દ્વીપમાં સ્થળે સ્થળે અનેક ભૂત્તાંગ નામના ક૯૫ વૃક્ષે છે. એ ક૯પવૃક્ષે ત્યાં રહેવાવાળા મનુષ્યોને અનેક પ્રકારના વાસણ ભાજન વિગેરે यार्थी माया ४२ छ. 'जहा से वारगघटककरगकलसककरिपायकं चणि उदंक वद्धणिसु पविद्वग पारीचसकभिंगार करोडिया सरगपरगपत्ती बालमल्लग चवलियग दकवारक विचित्त वडक मणिबट्टक सुत्तिचारु पीणया कंचणरयणमणिभत्तिचित्ता' મારવાડમાં પ્રસિદ્ધ જે માંગલ્ય નામનો ઘડો છે તેને “વારક' કહે છે. તેનાથી નાના ઘડાને ઘડો કહે છે. તેના કરતાં જે મહા ઘટ હોય છે. તેને કલશ કહે છે. કરક એ નામ પણ કલશનું જ છે. નાના કળશ્યાને કર્કરી કહે છે, જેનાથી પગ દેવામાં આવે છે, અને જે સેનાની બનાવેલી હોય છે. એવા પાત્રનું નામ પાદકાંચનિકા' છે, જેમાં પાણી ભરીને પીવામાં આવે છે. તેનું નામ ઉર્દક છે.
જીવાભિગમસૂત્ર