________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.३ उ.३सू.३४ एकोरुकद्वीपस्याकारादिनिरूपणम् ५०९ स भूमिभागश्चमभिरुपमीयते-'उरथमचम्मेइ वा' इत्यादि, अत्र उरभ्रवर्मत आरभ्य द्वीपिचर्म-पर्यन्तं सर्वत्र 'अणेगसंकुकीलग सहस्सवितए' इति विशेषणस्य योगः कर्तव्यः, तथाहि-अनेकैः शङ्कप्रमाणैः कीलकसहस्रैः-महद्भिः कीलकैरताडितं चम प्रायो मध्यक्षामं भवति किन्तु न समतलं ततोमहभिः कीलकैः विततं-वित. नीकृतं ताडितं सत् चर्म अत्यन्तं बहुसमं भवति तत इदं विशेषणं चर्मसु सर्वत्र योज्यम् । तथाहि अनेक शङ्कुकीलकसहस्र विततम्, एतादृशम्-उरभ्रचर्म, उरेभ्रः ऊरणस्तस्य चर्म, एवम्-पूर्वोक्त विशेषणविशिष्टं वृषचर्म, वराहचर्म, सिहचर्म, व्याघ्रचर्म, वृकचर्म-वृक श्वापदजन्तुविशेष: 'भेडिया' इति प्रसिद्धः तस्यचर्म द्वीपिकचर्म-द्वीपिकः चित्रकः 'चित्रा' इति प्रसिद्धः श्वापदजन्तुविशेषः । एतानि सर्वाणि चर्माणि अनेक शङ्कुकीलकसहस्रविततानि समतलानि भवन्ति तद्वत् एकोरुक द्वीपस्यान्तर्गतो बहुसमरमणीयो भूमिभागो भवतीति । पुनः कथम्भूतः स भूमिभागः ? इत्याह-तणेहि मणिहि य उवसोहिए' तृणैः मणिाभश्च उपशो. मितः, इत्यग्नेण सम्बन्धः । कीदृशैस्तृणैः मणिभिः ? इति त विशेषणानि प्रदर्शन्ते 'आवड' इत्यादि । 'आवड पच्चावड०' इति आवर्त प्रत्यावर्त्त श्रेणि प्रसेणि स्वस्तिकसौवस्तिक पुष्पमान वर्द्धमानमत्स्याण्डक-मकराण्डकजारमार पुष्पावलि. पद्मपत्रसागरतरङ्गवासन्तीलता पद्मलताः, एते सर्वे माङ्गलिक चिह्नरूपा आकार विशेषास्तेषां भक्त्या-विच्छिच्या रचनया चित्र विचित्रैस्तृणैर्मणिभिश्च उपशोभित इति योगः। पुनश्व कीदृशैस्तैः ? इत्याह-'सच्छाएहि' सच्छायैः-सती शोभना छाया अभासो येषां तैः 'सप्पभेहिँ' सप्रमैः सतीशोभना प्रभा कान्ति र्येषां अर्थात भेड़ बैल सूअर सिंह व्याघ्र वृक-भेडिया और चीता इनके चर्म जो बडे बडे कीलो खूटियों से समतल बनाया गया है वैसी वह भूमि आवर्त प्रत्यावर्त श्रेणि प्रश्रेणि स्वस्तिक सौवस्तिक पुष्यमान वर्द्धमान मत्स्याण्ड मकराण्ड जार मार पुष्पावलि पद्मपत्र सागर तरङ्ग वासन्ती लता पदमलता इत्यादि नाना प्रकार के मांगलिक रूपों की रचना से चित्रित ऐसे तथा सुन्दर दृश्य वाले सुन्दर कान्ति सुन्दर ઉરલિયા અર્થાત્ ઘેટા, બળદ, સુવર, સિંહ, વાઘ વૃક ઘેટાની એક જાતઅને ચિત્તો આ બધ ના ચમને જે મેટા મોટા ઓજારોથી સમતળ બનાવવામાં આવેલ હોય, એવી તે ભૂમી આવર્ત, પ્રત્યાવર્ત, શ્રેણી પ્રશ્રેણ સ્વસ્તિક સૌવસ્તિક, પુષ્યમાન, વર્ધમાન, મસ્યાંડ, મકરાંડ જાર, માર પુષ્પાવલી, પદ્મપત્ર, સાગરતરંગ, વાસંતીલતા, પદ્મલતા વિગેરે અનેક પ્રકારના માંગલિક રૂપની રચનાથી ચિત્રેલા એવા તથા સુંદર દશ્યવાળા સુંદરકાંતી વાળા અને સુંદર શોભાવાળા ચમકતા ઉજજવલ કિરણોના પ્રકાશવાળા, એવા અનેક પ્રકારના પાંચ વર્ણોવાળા ખૂણેથી
જીવાભિગમસૂત્ર