________________
जीवाभिगम
४६८
कायिकानां संग्रहो भवति, तथा च- पृथिवीकायिकवदेव अप्तेजोवायु वनस्पति सकायिकानामपि कायस्थिति ज्ञतव्येति, आलापप्रकारस्तु एवम् -' आउकाइएणं भंते ! आउकाइयत्तिकाओ केबच्चिरं होइ ? गोयमा ! जहनेणं अंतोमुहूतं उकोसेणं अनंत काल अनंता उस्सप्पिणीओ सप्पिणीओ कालओ, खेत्तओ अणता लोगा असंखेज्जा पोग्गलपरियट्टा तेयपोग्गलपरियट्टा आवलियाए असंखेज्ज् खेज्जइ भागो' इत्यादि, एवमेव तेजोवायु वनस्पति त्रस कायिक सूत्राण्यपि ज्ञातव्यानि, सर्वत्रालापप्रकारस्तु स्वयमेवोहनीय इति ।
सम्प्रति-विवक्षितेकाले जघन्यपदे उत्कृष्टपदेवा कियता कालेनाभिनवा उत्पद्य मानाः पृथिवीकायिकादयो निर्लेपास्युः ? इत्येतन्निरूपणार्थमाह- 'पडुप्पन्न पुढवीकाइयाणं' इत्यादि, 'पप्पन्न पुढवीकाइयाणं भंते ' प्रत्युत्पन्न पृथिवीकायिकाः तत्का कायिक जीव की और सामान्य त्रसकायिक जीव की भी कार्यस्थिति का काल जानना चाहिये इस सम्बन्ध में आलाप प्रकार ऐसा है 'आउ काइए णं भंते ? आउकाइयत्ति कालओ के वच्चिरं होइ' गोयमा जहन्ने णं अंतोमुत्तं उक्कोसेणं अनंत कालं अनंता उस्सप्पिणीओसप्पिणीओ कालओ खेत्तओ अनंता लोगा असंखेज्जा पोग्गलपरियट्टा तेय पोग्गलपरियट्टा आवलियाए असंखेज्जइ भागो' इत्यादि । इसी तरह से तेजस्कायिक वायुकायिक और वनस्पतिकायिक के सम्बन्ध में भी सूत्र जान लेना चाहिये ।
अब सूत्रकार पूर्वोक्त काल में जघन्य और उत्कृष्ट से पृथिवी कायिकादिजीव कितने काल से निर्लेप होते हैं ? इसका निरूपण कहते हैं- पप्पन्न० इत्यादि ।
તેજસ્કાયિકની, સામાન્ય વાયુકાયિકની સમાન્ય વનસ્પતિકાયિક, જીવની, અને સામાન્ય ત્રસકાયિક જીવની કાયસ્થિતિના કાળ પણ સમજી લેવે. આ સંબંધમાં आसान प्रहार या नीचे प्रमाणे छे. 'आउ काइएणं भंते ! आउकाइयत्ति कालओ केवच्चिर' होई, गोयमा ! जहण्णेणं अंतोमुहुत्तं उक्कोसेणं अनंतं कालं अनंता उस्सप्पिणी ओसप्पिणीओ कालओ खेत्तओ अणता लोगा असंखेज्जा पोगल परियट्टा तेयपोग्गल परियट्ठा आवलियाए असंखेज्जइभागो' छत्याहि या प्रमाणे तेકાયિક, વાયુકાયિક અને વનસ્પતિકાયિકના સંબંધમાં પણ સૂત્રપાઠ સમજી લેવે, હવે સૂત્રકાર પૂર્વક્તિ કાળમાં જઘન્ય અને ઉત્કૃષ્ટ પણાથી પૃથ્વીકાયિક વિગેરે જીવા કેટલા કાળથી નિર્લેપ હાય છે ? આ વિષયનું નિરૂપણ કરવા भाटे हे छे. 'पडुप्पन्न' त्याहि
જીવાભિગમસૂત્ર