________________
२४८
जीवाभिगमसूत्रे व्यादवश्यं हुण्डनामकर्मोद याद् हुण्डसंस्थानानि भवन्तीति । 'तत्थणं जे ते उत्तरवेउव्विया ते वि हुण्डसंठिया पन्नचा' तत्र खलु यानि उत्तरवैक्रियाणि शरीराणि तान्यपि यद्यपि 'शुभमहं वैक्रिय करीष्यामीति' चिन्तयन्ति तथापि तथाभवस्वाभाव्यतो हुण्डसंस्थाननामकर्मोदयतः उत्पाटित सकललोमपिच्छकपोतपक्षिण इव हण्डसंस्थानान्येव भवंतीति । 'एवं जाव अहे सत्तमाए' एवं यावदधः सप्तम्याम् यथा रत्नप्रभानारकाणां द्विविधान्यपि शरीराणि हुण्डसंस्थितानि तथैव शर्कराप्रभा बालुकाप्रभा पङ्कप्रभा धूमप्रभा तमःप्रभा तमस्तमःप्रभानारकाणां भवधारणी. यानि उत्तरवैक्रियशरीराणि हुण्डसंस्थानानि भवंतीति ज्ञातव्यम् इति । संस्थान नामकर्म के उदय से यह भवधारणीय शरीर हुण्डक संस्थान वाला ही होता है 'तत्थ णं जे ते उत्तर वेउब्वियाते विहुंडसंठिया पन्नत्ता' तथा-जो उत्तर वैक्रिय रूप शरीर होता है वह भी 'हुंडसंठिया पन्नत्ता' हुण्डक संस्थान वाला ही होता है इस कारण वे नारक जीव 'हम'शुभ विक्रिया करें 'ऐसा विचार तो करते हैं-परन्तु उनके द्वारा हुंड संस्थान नाम कर्म के उदय के कारण अशुभ विक्रिया ही की जाती हैं-इसमें उनका वह उत्तर वैक्रिय रूप जिस के शरीर से समस्त रोम और पंख उखाड दिये गये हो ऐसे कबूतर के जैसा हुंडक संस्थान वाला ही होता है। 'एवं जाव अहे सत्तमाए' जिस प्रकार से रत्नप्रभा के नारकों के दोनों प्रकार के शरीर हुण्डक संस्थान वाले होते हैं उसी प्रकार से शर्कराप्रभा, बालुकाप्रभा, पंकप्रभा, धूमप्रभा, तमःप्रभा और तमस्तमः ભવધારણીય શરીર કહેવાય છે. અને તે વૈકિય શરીર જ છે. નારક જીવને હંડક સંસ્થાન નામ કર્મના ઉદયથી આ ભવધારણીય શરીર હંડક સંસ્થાન पाणु हाय छे. 'तत्थ णं जे ते उत्तरवेउव्विया ते वि हुंड संठिया पण्णत्ता' तथा उत्तर वैठिय ३५ शरीर हाय छ, ते ५५ 'हुंड संठिया पण्णत्ता' હંડક સંસ્થાન વાળું જ હોય છે. આ કારણથી તે નારક છે “અમે શુભ વિક્રિયા કરીએ ૧ એ વિચાર તો કરે છે, પરંતુ તેઓ દ્વારા હડસંસ્થાન નામ કર્મના ઉદય થવાને કારણે અશુભ વિક્રિયા જ કરી શકાય છે. તેમાં તેઓના તે ઉત્તરક્રિયશરીર કે જે શરીરમાંથી સઘળા રૂંવાડા અને પાંખ ઉખાડી દેવામાં मावा हाय सेवा भूतना पाहु७४ संस्थान व डाय छे. 'एव जाव अहेसत्तमाए' रे प्रमाणे २त्नमा पृथ्वीना ना ना भन्ने प्रश्न શરીરે હુડક સંસ્થાન વાળા હોય છે, એ જ પ્રમાણે શર્કરપ્રભા વાલુકાપ્રભા પંકપ્રભા ધૂમપ્રભા તમ પ્રભા અને તમસ્તમપ્રભા, પૃથ્વીના નારકને પણ બંને પ્રકારના
જીવાભિગમસૂત્ર