________________
५२२
जीवाभिगमसूत्रे
'जोइसियदेवपुरिसा संखेज्जगुणा' वानव्यन्तरदेवपुरुषेभ्यो ज्योतिष्कदेवपुरुषाः चन्द्रसूर्यग्रहनक्षत्रतारारूपाः संख्यातगुणा अधिका भवन्तीति । अत्रेदं पञ्चममल्पबहुत्वस्य तत्त्वम् ---- यत् तिर्यङ्मनुष्यदेवपुरुषाणां सर्वेषां मध्ये सर्वेभ्योऽल्पा अन्तरद्वीपगतमनुष्यपुरुषाः सन्ति, तथा सर्वेभ्योsधिका ज्योतिष्कदेवपुरुषा इति ॥ सू० ११ ॥
॥ इति तिर्यङ्मनुष्यदेव पुरुषाणां सर्वेषां संमिलितमिदं पञ्चममत्पबहुत्वम् ॥ ॥ अल्पबहुत्त्वं समाप्तम् ॥
मूलम् - 'पुरिसवेयस्स णं भंते! कम्मस्स केवइयं कालं बंध पन्नता ? गोयमा ! जहन्नेणं अट्ठ संवच्छराणि, उक्कोसेणं दससागरोवम काकडीओ दसवाससयाई अबाहा अबाहूणिया कम्मट्ठई कम्मणिसेओ । पुरिसवेदे णं भंते! किं पगारे पण्णत्ते गोयमा ! वणदवग्गि जाल समाणे पण्णत्ते से तं पुरिसा' | सू० १२॥
छाया-- - पुरुषवेदस्य खलु भदन्त ! कर्मणः कियन्तं कालं बन्धस्थितिः प्रज्ञप्ता ? गौतम ! जघन्येनाष्टौ संवत्सराणि उत्कर्षण, दशसागरोपमकोटीको ट्यः, दशवर्षशतानि अबाधाः, अबाधोना कर्मस्थितिः कर्मनिषेकः ॥ पुरुषवेदः खलु भदन्त ! किं प्रकारकः प्रज्ञप्तः ? गौतम ! वनदबाग्निज्वालासमानः प्रज्ञप्तः, ते एते पुरुषाः ॥सू० १२||
अपेक्षा वानव्यन्तर देवपुरुष संख्यातगुणे अधिक होते हैं 'जोइसिय देवपुरिसा संखेज्जगुणा' वानव्यतर देवपुरुषों की अपेक्षा ज्योतिष्कदेव पुरुष संख्यातगुणे अधिक होते हैं ।
यहां इस पञ्चम अल्पबहुत्व का सारांश यह है की - तिर्यञ्च मनुष्य और देवपुरुष, इन सबों में सबसे थोडे अन्तरद्वीप के मनुष्य पुरुष होते हैं और सबसे अधिक ज्योतिष्क देवपुरुष होते हैं ।
यह तिर्यञ्च मनुष्य देवपुरुषो का सबका संमिलित पञ्चम अल्पबहुत्व समाप्त हुवा ॥सू०११॥ [ अल्पबहुत्व समाप्त ]
तिर्यग्योनि ३षरतां वानत्र्यांतर देवयुष संख्यात गला वधारे होय छे. "जोइसिय देवपुरिसा संखेज्जगुणा'' वानव्य'तर देव पु३षा रतां क्यो तिष्ठ देव यु३षो संख्यात गा वधारे होय छे. અહિયાં આ પાંચમાં અલ્પ બહુપાના સારાંશ એ છે કે –તિયંચ મનુષ્ય અને દેવ પુરૂષ આ બધામાં સહુથી ઓછા અંતરદ્વીપના મનુષ્ય પુરુષો હોય છે. અને સૌથી વધારે જ્યે તિક દેવ પુરુષા હાય છે.
જીવાભિગમસૂત્ર
આ તિર્યંચ, મનુષ્ય અને દેવ પુરૂષોએ સઘળાનું સંમિલિત પાંચમુ અલ્પ બહુપણુ
॥ समाप्तः॥
