________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्रति० २
त्रिविधप्रतिपत्तिनिरूपणम् ३६१
देवत्थओ से किं तं जोइसियदेवित्थीओ ? जोइसिय देवित्थीओ पंचविहाओ पण्णत्ता तं जहा चंदविमाणजोइसियदेवित्थीओ सूर० गह० - नक्खत्त० ताराविमाणजोइसियदेवित्थीओ। से त्तं जोइसियदेवित्थीओ से किं तं वैमाणियदेवित्थीओ? वेमाणियदेवित्थीओ दुविहाओ पन्नत्ता जहा- सोहम्म पमाणियदेवित्थीओ ईसाण कप्प वेमाणिय देवित्थीओ सेत्तं वेमाणियदेवित्थीओ ॥ सू० १ ॥
छाया - तत्र ये ते एवमाहु स्त्रिधाः संसारसमापन्नका जीवाः प्रज्ञप्तास्ते एवमाहु स्तद्यथा स्त्रियः पुरुषा नपुंसकाः अथ कास्ताः स्त्रियः ? स्त्रिय स्त्रिविधाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा - तिर्यग्योनिक स्त्रियः मनुष्यस्त्रियो देवस्त्रियः । अथ कास्ता स्तिर्यग्योनिकस्त्रियः ? तिर्यग्योनिकस्त्रियः त्रिविधाः प्रज्ञप्ताः तद्यथा जलचर्यः स्थलचर्यः खेचर्यः । अथ कास्ता जलचर्यः ? जलचर्यः पञ्चविधाः प्रज्ञप्ता स्तद्यथा - मत्स्यो यावत् शिशुमार्यः । अथ कास्ताः स्थलचर्यः ? स्थलचर्यो द्विविधाः प्रज्ञप्ता स्तद्यथा - चतुष्पद्यश्च परिसर्पिण्यश्च । अथ काश्चतुष्पद्यः ? चतुष्पद्यश्चतुर्विधाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा एकखुर्यः यावत् सनखपद्यः । अथ कास्ताः परिसर्पिण्यः ? परिसर्पिण्यो द्विविधाः प्रज्ञप्ता स्तद्यथा - उरः परिसर्पिण्यश्च भुजपरिसर्पिण्यश्च । अथ कास्ता उरः परिसर्पिण्यः १ उरःपरिसर्पिण्य स्त्रि विधाः प्रज्ञप्ताः तद्यथा - अद्यः अजगर्यो महोरग्यः, ता एता उरः परिसर्पिण्यः अथ कास्ता भुजपरिसर्पिण्यः ? भुजपरिसर्पिण्योऽनेकविधाः प्रज्ञप्ता स्तद्यथा - गोधिका नकुल्यः सेधाः शैलक्यः सरट्यः सैरन्ध्यः शशाः खाराः पञ्च लौकिकाश्चतुष्पदिकाः मूषिकाः मुगुंसिका गृहगोधिकाः गोल्हिकाः योधिका विरचिरालिका; ता एता भुजपरिसर्पिण्यः । अथ कास्ताः खेचर्यः १ खेचर्यश्चतुर्विधाः प्रज्ञप्ताः तद्यथा चर्मपक्षिण्यो यावत् विततपक्षिण्यस्ता एताः खेचर्यः ता एता स्तिर्यग्योनिकाः । अथ कास्ता मनुष्य स्त्रियः ? मनुष्यस्त्रिय स्त्रिविधाः प्रज्ञप्ताः कर्मभूमिका अकर्मभूमिका अन्तरद्वीपकाः अथ कास्ता अन्तरद्धीपिकाः ? अन्तरद्वीपिका अष्टाविंशतिविधाः प्रज्ञप्ताः एकोरुकिका आभासिका यावत् शुद्धदन्तिकाः ता एता अन्तरद्वीपिकाः । अथ कास्ता अकर्मभूमिकाः ? अकर्मभूमिका स्त्रिद्विधाः प्रज्ञप्ताः तद्यथा पञ्चसु हैमवतेषु पञ्चसु ऐरण्यवतेषु पञ्चसु हरिवर्षेषु पञ्चसु रम्यकवर्षेषु पञ्चसु देवकुरुषु पञ्चसूत्तरकुरुषु ता एता अकर्मभूमिकाः । अथ कास्ताः कर्मभूमिकाः १ कर्मभूमिकाः पञ्चदशविधा प्रज्ञप्ताः, तद्यथा - पञ्चसु भरतेषु, पञ्चसु पेरवतेषु पञ्चसु महाविदेहेषु । ता एताः कर्मभूमिकमनुष्य स्त्रियः । ता एता
४६
જીવાભિગમસૂત્ર