Page Text
________________
३१४
जीवाभिगमसूत्रे तिका द्विगतिकास्तियङ्मनुष्यगत्यपेक्षया । प्रत्येकशरीरिणोऽसंख्येयाः प्रज्ञप्ता इति ! उपसंहरनाह-'से तं समुच्छिममणुस्सा' ते एते संमूछिममनुष्याः भेदैरैश्च प्ररूपिता इति संमूछिम मनुष्यप्रकरणम् ।
संमूछिममनुष्यान् निरूप्य गर्भव्युत्क्रान्तिकमनुष्यान् निरूपयितुं प्रश्नयन्नाह-'से कि तं गब्भवक्कंतियमणुस्सा' अथ के ते गर्भव्युत्क्रान्तिकमनुष्याः गर्भजमनुष्याः कीदृशाः कियन्तश्च भवन्तीति प्रश्नः, उत्तरयति-'गब्भवतियमणुस्सा तिविहा पन्नत्ता' गर्भव्यु. स्क्रान्तिकमनुष्या स्त्रिविधा:-त्रिप्रकारकाः प्रज्ञप्ताः- कथिता इति । त्रैविध्यं दर्शयति-तं जहा' इत्यादि, 'तं जहा' तद्यथा-'कम्मभूमया' कर्मभूमकाः-कर्म भूमौ समुत्पद्यमानाः कर्मभूमका इति तत्र कर्म-कृषि वाणिज्यादि, यद्वा कर्म मोक्षानुष्ठानम् । कर्म प्रधाना भूमिर्येषां ते कर्मभूमाः एवं मनुष्य इन दो गति और दो ही आगति की अपेक्षा से द्विगतिक और दो आगतिक होते हैं। यहां प्रत्येक शरीरी असंख्यात कहे गये हैं । "सेत्तं समुच्छिममणुस्सा” इस प्रकार से संमूच्छिम मनुष्यों का द्वारों को लेकर निरूपण किया है। संमूछिम मनुष्य प्रकरण समाप्त ____ अब सूत्रकार गर्भज मनुष्यों का निरूपण करते हैं-इसमें गौतम ने प्रभु से ऐसा पूछा है“से कि तं गब्भवक्कंतियमणुस्सा" हे भदन्त ! गर्भज मनुष्य कैसे और कितने होते हैं ! उत्तर में प्रभु कहते हैं--"गब्भवतियमणुस्सा तिविहा पन्नत्ता" हे गौतम ! गर्भज मनुष्य तीन प्रकार के होते हैं-"तं जहा" जैसे---' कम्मभूमया अकम्मभूमया, अंतरदीवया" कर्म भूमिक, अकर्मभूमिक, और अन्तर द्वीपज जो मनुष्य कर्मभूमि में उत्पन्न हुए हैं वे कर्मभूमिक मनुष्य हैं । कृषि वाणिज्यादि का नाम कर्म हैं। अथवा मोक्ष की प्राप्ति का जो अनुष्ठान है वह ગતિદ્વારમાં–તેઓ તિર્યંચ અને મનુષ્ય આ બે ગતિ અને બેજ આગતિની અપેક્ષાથી બે ગતિક એટલે કે બે ગતિમાં જવાવાળા અને કલ્યાગતિક એટલે બે ગતિથી આવવાવાળા हाय छे. मा प्रत्ये असभ्यात शरीरी डेसा छ, “से तं समुच्छिममणुस्सा" मा शत સમૂરિષ્ઠમ મનુષ્ય સંબંધી કથન દ્વારે સહિત કહ્યું છે.
સંમૂરિજી મ પ્રકરણ સમાપ્ત હવે સૂત્રકાર ગર્ભજ મનુષ્યનું નિરૂપણ કરે છે,–આમાં ગૌતમસ્વામી પ્રભુને એવું पूछे छे ४-"से किं तं गब्भवतियमणुस्सा" है भगवन् गम मनुष्ये। टा मन पाय छ ? मा प्रश्नना 6त्तरमा प्रभु गौतभस्वामीन ४ छ है-गमवक्कंतिय मणुस्सा तिविहा पण्णत्ता" है गौतम ! मम मनुष्ये। ऋण प्रा२ना या छे. "तं जहा" ते प्रा२। प्रभारी छे. “कम्मभूमया, अकम्मभूमया, अंतरदीवया" भભૂમિક, અકર્મભૂમિક, અને અંતરદ્વીપજ જે મનુષ્ય કર્મભૂમિમાં ઉત્પન્ન થયા છે, તે કર્મ ભૂમિજ મનુષ્ય કહેવાય છે કૃષિ-ખેતિ, વાણિજ્ય-વ્યાપાર વિગેરેનું નામ કમ છે. અથવા
જીવાભિગમસૂત્ર
| SR No. | 006343 |
| Book Title | Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 656 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_jivajivabhigam |
| File Size | 37 MB |