________________
२७६
जीवाभिगमसूत्रे संस्थिताः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा समचतुरस्रसंस्थिताः, न्यग्रोधपरिमण्डलसंस्थिताः, सादिसंस्थिताः कुब्जसंस्थिताः वामनसंस्थिताः, हुण्डसंस्थिताः । चत्वारः कषाया;, संज्ञाश्चतस्रः । लेश्याः षट् । पञ्चेन्द्रियाणि । पञ्च समुद्घाताः आद्याः, संज्ञिनो नो असज्ञिनः, त्रिविधवेदाः, षट् पर्याप्तयः षडपर्याप्तयः दृष्टय स्त्रिविधा अपि, त्रीणि दर्शनानि, ज्ञानिनोऽपि अज्ञानि. नोऽपि ये ज्ञानिन स्ते सन्त्येकके द्विज्ञानिनः, सन्त्येकके त्रिज्ञानिनः, ये द्विज्ञानिनस्ते नियमात् आभिनिबोधिकज्ञानिनःश्च श्रुतज्ञानिनश्च । ये त्रिज्ञानिनस्ते नियमात् आभिनिबोधिकज्ञानिनः श्रुतज्ञानिनः अवधिज्ञानिनः । एवमज्ञानिनोऽपि योगनिविधः, उपयोगो द्विविधः । आहारः षदिशि, उपपातो नैरयिकेभ्यो यावधः सप्तमी , नैरयिकेभ्यः तिर्यग्योनिकेभ्यः सर्वेभ्यः असंख्येयवर्षायुष्कवर्जेभ्यः मनुष्येभ्य अकर्मभूमिकान्तरद्वीपकासंख्येयवर्षायुष्कवर्जेभ्यः देवेभ्यो यावत् सहस्राराः । स्थिति र्जधन्येनान्तर्मुहूर्तम् उत्कर्षेण पूर्वकोटिः, द्विविधा अपि प्रियन्ते अनन्तरमुढत्य नैरयिकेषु यावधःसप्तमी, तिर्यग्योनिकेषु मनुष्येषु सर्वेषु देवेषु यावत् सहस्राराः, चतुर्गतिका चतुरागतिकाः परीता असंख्याताः प्रज्ञप्ताः, ते एते जलचराः ।। सू० २४ ।।
टीका—से कि तं गम्भवक्कंतियपंचिंदियतिरिकखजोणिया' अथ के ते गर्भव्युत्कान्तिकपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकाः ! गर्भव्युत्कान्तिकपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकानां किं लक्षणं कियन्तश्च भेदा इति प्रश्नः, उत्तरयति-'गब्भवक्कंतियपंचिदियतिरिकखजोणिया तिविहा पन्नत्ता' गर्भव्युत्क्रान्तिकपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकाः त्रिविधा त्रिप्रकारकाः प्रज्ञप्ताः-कथिताः 'तंजहा' तद्यथा
संमूच्छिम पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकों का निरूपण करके अब सूत्रकार गर्भजपंचेन्द्रियतिर्यग्योनिकों का निरूपण करते हैं
‘से किं तं गम्भवक्कंतिय पंचिंदियतिरिक्खजोणिया-इत्यादि ॥सू० २३॥
टोकार्थ-“से किं तं गब्भवक्कतियपंचिंदियतिरिक्खजोणिया” हे भदन्त ! गर्भव्युत्क्रान्तिकपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकों का क्या लक्षण है और कितने इनके भेद हैं ? उत्तर में प्रभु कहते हैं-"गब्भवक्कंतियपंचिंदियतिरिक्खजोणिया तिविहा पन्नत्ता' हे गौतम ! गर्मज पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकजीव तीन प्रकार के कहे गये हैं-"तं जहा" जो इस प्रकार
સંમૂર્છાિમ પંચેન્દ્રિયતિર્યાનિકોનું નિરૂપણ કરીને હવે સૂત્રકાર ગર્ભજ પંચેન્દ્રિય तिज्येन वोनु नि३५ ४२ छ.-"से कि तं गम्भवक्कंतियपंचिंदियतिरिक्खजोणिया त्या
टी -से कि तं गब्भवक्कंतियपंचिंदियतिरिक्खजोणिया” मापन गलવ્યુત્ક્રાંતિક પંચેન્દ્રિય તિર્યનિકજીનું શું લક્ષણ છે? અને તેના ભેદો કેટલા કહેલા છે? या प्रश्न उत्तरमा प्रभु ४ छ -'गब्भवक्कंतियपंचिदियतिरिक्खजोणिया तिविहापण्णता" है गौतम ४ पन्द्रय तिययानिswal प्रा२ना ४३ छ. तं जहा"
જીવાભિગમસૂત્ર