SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 256
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ प्रमेययोतिका टीका प्रति० १ संमूच्छिमस्थलचरपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिक निरूपणम् २४३ विशेषः । ( एरण ) इति भाषाप्रसिद्धः तद्वत् गोलाकारपादौ येषां ते गण्डीपदाः यथा हस्तिप्रभृतयः । सनखौ दीर्घदीर्घतस्तीक्ष्ण नखयुक्तौ पादौ येषां ते सनखपदाः यथा सिंहव्याघ्रा - दयः. सनखसूत्रे द्वीपकचित्रकादयः आरण्यकपशुविशेषा ज्ञातव्या. एतदन्ये लोकतो ज्ञातव्याः ॥ सूत्रस्थाः यावत्पदग्राह्यास्तथाप्रकारा अन्येऽपि च सर्वे निरूपिताः अतः परं सूत्राक्षराण्येव विवृणुवः 'जे यावन्ने तह पगारा' ये चान्ये- एकखुरादिभिन्ना एकखुरादिसदृशाश्च ते सर्वेऽपि एकखुरादिवदेव चतुष्पदत्वेन प्रत्येतव्याः । ' ते समासओ दुविहा पन्नत्ता' ते एकखुरादयः संक्षेपेण द्विविधा:--द्विप्रकारकाः प्रज्ञप्ताः कथिताः 'तं जहा' तद्यथा 'पज्जत्ता य अपज्जत्ता य' पर्याप्ताश्च अपर्याप्ताश्च ॥ अथैतेषां शरीरादिद्वारविषये कथयति - 'तओ सरीरगा' त्रीणि शरीराणि - औदारिकतेजस - कार्मणाख्यानि 'ओगाहणा जहन्नेणं अंगुलस्स असंखेज्जइभागं' अवगाहना जधन्येन नख युक्त पैर होते हैं वे सनखपद जानवर सिंह व्याघ्र आदि हैं । सनखपद सूत्र में द्वीपक चित्रक आदि जो जावनर कहे गये हैं ये हैं ये जंगली जानवर हैं । तथा इनसे भिन्न जो और जानवर हैं वे लोक से जान लेना चाहिये तथा "जे यावन्ने तहप्पगारा" इसी प्रकार से जो और भी एक खुरवाले जानवर हों-जो कि इन परिगणित एक खुरवाले जानवरों के जैसे ही हो तथा इनसे भिन्न हो एक खुरादिवाले जैसे हों तो वे भी एक खुरादिवालों के जैसे ही चतुष्पद में ही अन्तर्भूत कर लेना चाहिये "ते समासओ दुविहा पन्नत्ता" ये एक खुरादिकचतुष्पद संक्षेप से दो प्रकार के कहे गये हैं- " तं जहा " जैसे "पज्जत्ता य अपज्जत्ता य" पर्याप्त और अपर्याप्त अब इनके शरीर आदि द्वारों का कथन करते हैं इनके "तओ सरीरगा' तीन शरीर होते हैं--जिनके नाम औदारिक, तैजस और कार्मण हैं " ओगाहणा जहन्नेणं છે. તથા જેઓના પગ લાંખા લાંખા નખવાળા હાય છે, તે સનખપદ જાનવર કહેવાય છે, જેમ કે—સિંહ, વાઘ વિગેરે. સૂત્રમાં સનખપદ જાનવામાં દ્વીપક—દ્વીપડા ચિત્રક વિગેરે કહ્યા છે. આ બધા જંગલમાં રહેનારા જંગલી જાનવરી છે. તથા આ ઉપર કહ્યા शिवायना ने जीन लनवरे। छे ते सेो व्यवहार थी समक सेवा तथा 'जे यावन्ने तहIT' આજ પ્રમાણે બીજા પણ જે એકપુરવાળા જાનવર હાય કે જેઓ આ ઉપર ગણાવેલા એકપુર જાનવરાની જેવાજ હાય તથા તેએથી જૂદા પ્રકાર ના હોય પણ એક પુરવાળા હાય તા તેઓ પણ એક પુરવાળા જાનવરેાની જેમજ ચતુષ્પદોમાંજ સમાવી सेवा लेहये. 'ते समासओ दुविहा पण्णत्ता' मा मेड जुराहि पशुओं संक्षेपथी मे अारना उडेला छे. 'तं जहा' ते मे अारो या प्रमाणे ना समवा. - ' पज्जत्ता य अपज्जताय' मे पर्यास अने जीले अपर्याप्त हवे तेयोना शरीर विगेरे द्वारा सरीरगा' तेयाने त्रक्षु प्रहारना शरीरेश જીવાભિગમસૂત્ર स्थन ४२वा भाटे सूत्र आहे छे – 'तओ होय छे. ते सोहारिए, तैन्स, भने अर्भ मे
SR No.006343
Book TitleAgam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1971
Total Pages656
LanguageSanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_jivajivabhigam
File Size37 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy