________________
२१६
जीवाभिगमसूत्रे संस्थानवन्तीति । 'तत्थ णं जे ते उत्तरवेउव्विया ते वि हुण्डसंठिया पन्नत्ता' तत्र हलु यानि तानि उत्तरवैकुर्विकाणि तान्यपि हुण्डसंस्थितानि उत्तरवैकुर्विकाणि शरीराणि यद्यपि शुभान्येव वयं विकुर्विष्याम इत्यभिप्रायेण विकुर्वितुमारभन्ते तथापि तेषां तानि शरीराणि अत्यन्ताशुभ तथाविधनामकर्मोदयात् अतीव शुभतराण्येव भवन्तीत्यतस्तान्यपि हुण्डसंस्थितान्येवेति गतं चतुर्थ संस्थानद्वारम् ॥
अथ पञ्चमं कषायद्वारमाह-'चत्तारि' इत्यादि, 'चत्तारि कसाया' नारकजीवानां क्रोधमानमायालोभाख्याश्चत्वारः कषाया भवन्तीति गतं पञ्चमं कषायद्वारम् ॥
अथ षष्ठं संज्ञाद्वारमाह-'चत्तारि सन्नाओ' नारकजीवानां चतस्रः आहारभयमैथुनपरिग्रहाख्याः संज्ञा भवन्तीति गतं संज्ञाद्वारम् ।।
तथा-जो 'उत्तरवेउविया ते वि हुंडसंठिया पन्नत्ता' जो उत्तरवैक्रिय शरीर होता है वह भी हुंडक संस्थान वाला ही होता है यद्यपि उत्तरवैक्रियिक शरीर की जब ये विकुर्वणा करते हैं तब ये ऐसा ही विचार कहते हैं कि हम शुभ ही विक्रिया करेंगे परन्तु अत्यन्त तथाविध अशुभ नाम कर्म के उदय से इनके इस शरीर की अतीव अशुभतर ही विक्रिया होती है। अतः ये भी हुण्डक संस्थान वाले होते हैं । संस्थानद्वार समाप्त ।
पांचवां द्वार-चत्तारि कसाया' नारक जीवों के क्रोध, मान, माया और लोभ ये चार कषाये होती हैं । कषायद्वारसमाप्त ।
छठा संज्ञा द्वार-'च तारि सन्नाओ' इन नारक जीवों के आहार भय मैथुन और परिग्रह ये चार संज्ञाएँ होती हैं । संज्ञाद्वार समाप्त ।
वि हंडसंठिया पन्न ता" उत्तरवैठिय शरीरवाणा डाय छे, ते ५ ४ सस्थानवामान હોય છે. જો કે– ઉત્તર વિક્રય શરીરની જ્યારે તેઓ વિદુર્વણ કરે છે, ત્યારે તેઓ એવે જ વિચાર કરે છે કે–અમે શુભ વિકિયા જ કરીશું. પરંતુ અત્યંત તથાવિધ અશુભ નામ કર્મના ઉદયથી તેઓના આ શરીરની અત્યંત અશુભતર વિકિયા જ હોય છે. તેથી તેઓ પણ હુંડક સંસ્થાનવાળ હોય છે.
સંસ્થાનદ્વાર સમાપ્ત पांयमा षायद्वारनु ४थन ४२त प्रभु ४३ छ ?-"च तारि कसाया" ना२४७वान ક્રોધ, માન, માયા, અને લોભ આ ચાર કષાય જ હોય છે. કષાયદ્વાર સમાપ્ત થયું सज्ञावा२-“च तारि सन्नाओ" मा नावाने माहार, भय, भैथुन भने परियह भी ચાર સંજ્ઞાઓ હોય છે. સંજ્ઞાદ્વાર સમાપ્ત.
જીવાભિગમસૂત્રા
