SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 222
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ प्रमेयद्योतिका टीका प्रति० १. पञ्चेन्द्रियजीवनिरूपणम् २०९ अथ अवगाहनाद्वारमाह-'तेसि णं भंते ? जीवाणं के महालिया सरीरोगाहणा पन्नत्ता' तेषां नारकाणां खलु भदन्त ! जीवानां कियन्महती शरीरावगाहना प्रज्ञप्तेति प्रश्नः, भगवानाह'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'दुविहा सरीरोगाहणा पन्नत्ता' द्विविधा-द्विप्रकारका शरीरावगाहना नारकजीवानां प्रज्ञप्ता कथिता, द्वैविध्यमेव दर्शयति-'तं जहा' इत्यादि, 'तं जहा' तद्यथा-'भवधारणिज्जा य उत्तरवेउव्विया य' भवधारणीया च उतरवैक्रयिकी च, तत्र भवो जन्म धार्यते यया अवगाहनया सा भवधारणीया भवप्रत्ययिकी उत्पादसमयभाविनीत्यर्थः अपरा तुभवान्तरवैरिनारकप्रतिघातनार्थमुत्तरकाले या विचित्ररूपा वैक्रयिकी अवगाहना सा उत्तरवैक्रयिको । 'तत्थ णं जा सा भवधारणिज्जा' तत्र द्वयोर्मध्ये खलु या सा भवधारणीया शरीरावगाहना ‘सा जहन्नेण अगुलस्स असंखेज्जइभागो' सा जधन्येनांगुलस्यासंख्येयभाग द्वार में - गौतम ने प्रभु से ऐसा पूछा हैं-"तेसि णं भंते ! जीवाणं के महालिया सरीरोगाहणा पन्नता" हे भदन्त ? इन जीवों के शरीर की अवगाहना कितनी बड़ी होती है ? उत्तर में प्रभु कहते हैं-"गोयमा ! दुविहा सरीरोगाहणा पन्नता" हे गौतम ! शरीरावगाहना दो प्रकार की कही गई है "तं जहा" जैसे-'भवधारणिज्जा य उत्तरवेउव्विया य' "एक भवधारिणीय शरीरावगाहना और दूसरी उत्तरवैक्रयिकी शरीरावगाहना । जिस-अवगाहना के द्वारा जन्म धारण किया जाता है-वह भवधारणीय भव के प्रभाव से होने वाली अर्थात् उत्पाद समय में होने वाली अवगाहना है । और उत्तरवैक्रियकी अवगाहाना जोभवान्तर के वैरीभूत नारक को मारने के लिये उत्तरकाल में धारण की जाती है वह है । यह विचित्र रूपा होती है । "तत्थ णं जा सा भवधारणिज्जा सा जहन्नेणं अंगुलस्स असंखेज्जइभागो" भवधारणीय शरीरावगाहना-जघन्य से अङ्गुल के असंख्यातवें भाग प्रमाण मानाद्वारे समयमा गौतमस्वामी प्रभुने मे पूछयु छ है-"तेसिं णं भंते ! जीवाणं के महालिया सरीरोगाहणा पण्ण ता" मावन् मा वाने शरीरनी भवानी माटी डाय छ १ मा प्रश्नानात्तिरमा प्रम छ -"गोयमा! दुविहा सरीरोगाहणा पण्णत्ता" गौतम ! मनी शरीरासानी से प्रा२नी उसी छ. "तं जहा" ते या प्रमाणुना छे. "भवधारणिज्जा य उत्तरवेउव्विया य" मे सધારણીય શરીરવગાહના અને બીજી ઉત્તરકિય શરીરવગાહના જે અવગાહના દ્વારા જન્મ ધારણ કરવામાં આવે છે. તે ભવધારણીય ભવના પ્રભાવથી થવાવાળી અર્થાત ઉત્પાદ-ઉપત્તિના સમયે થવાવાળી અવગાહના છે. અને ઉત્તરક્રિયની અવગાહના જે ભવાન્તરના વૈરી રૂ૫ નારકને મારવા માટે ઉત્તરકાળમાં ધારણ કરવામાં આવે છે. તે છે. આ અવગાહના वियित्र ३५ डाय छे. "तत्थ णं जा सा भवधाणिज्जा सा जहन्नेणं अंगुलस्स असंखेज्जइ भागो" धारणीय शरी4॥ना धन्यथा मांगना असण्यात मा मागप्रमाण २७ જીવાભિગમસૂત્ર
SR No.006343
Book TitleAgam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1971
Total Pages656
LanguageSanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_jivajivabhigam
File Size37 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy