________________
२६८
राजप्रश्नीयसूत्रे
संख्येयधा वा स्फाटिते जीवं पश्येयं, तदा खलु अहं श्रद्दध्यां तदेव, यस्मात् खलु भदन्त ! अहं तस्मिन् द्विधा वा त्रिधा वा चतुर्धा वा संख्ये यधा वा स्फाटिते जीवं न पश्यामि तस्मात् सुप्रतिष्ठिता मे प्रतिज्ञा यथातज्जीवः स शरीरं तदेव | || सू० १४५||
टीका -- 'तए णं पएसी राया' इत्यादि- ततः खलु प्रदेशी राजा केशिनं कुमारश्रमणम्, एवमवादीत् - हे भदन्त ! अस्ति खलु एषा इयम् यावत् याव स्पदेन - 'प्रज्ञात उपमा, अनेन पुनः कारणेन' इत्येषां पदाना संग्रहः, प्रज्ञप्तःबुद्धिविशेषाद् उपमाऽस्ति, किन्तु अनेन वक्ष्यमाणेन कारणेन भवदुक्तो जीवशरीरभेदो नो उपागच्छति न संगच्छते। तत्कारणं दर्शयितुमुपक मते - एवं खलु हे भदन्त ! एवं वक्ष्यमाणरीत्या अहम् अन्यदा- अन्यस्मिन काले यावत् - पावस्पदेन वाह्यायामुपस्थानशालायां षटूत्रिंशदधिकशततम सूत्रोक्त नेकगणनायकादिपदादारभ्य 'अवकोटकबन्धनबद्धं' इति पर्यन्तपाठोक्त विशेषणविशिष्ट चोरमुपनयन्ति, ततः खलु अहं तं पुरुषं सर्वतः -- आपादमस्तक, समन्तात् साङ्गोपाङ्ग समभिलोके सम्यग्र आभिमुख्येन पश्यामि किन्तु तत्र - तस्मिन् - चोरे जीव नैव पश्यामि ततः खलु अहं तं - चोर द्विधा- द्विखण्ड स्फाटित - विदारितं करोमि कृत्वा सर्वतः समन्तात् समभिलोके,
,
वा संखेज्जहा वा फालियंसि जीवं पासेज्जा तो णं अहं सदहेज्जा तं चेव ) अतः यदि भदन्त ! मुझे उस पुरुष के दो, तीन चार, अथवा संख्यात टुकडे करने पर उसका जीव दिखता तो मैं आपके इस कथन पर विश्वास कर लेता कि जीव अन्य है और शरीर अन्य है. जीव शरीररूप नहीं है, शरीर जीवरूप नहीं है (जम्हा णं भंते! अहं तेसिं दुहा वातिहा वा चहा वा संखिज्जा वा फालियंसि जीवं न पासामि - तम्हा सुपइडिया मे पइण्णा - जहा तं जीवो तं सरीर तं चेव) जिस कारण से हे भदन्त ! मैंने
(जइणं भंते ! अहं तंसि पुरिसंसि दुहा वा तिहावा चउहा वा संखेज्जहा वा फालियंसि जीवं पासेज्जा तो णं अहं सद्दहेज्जा तं चेव) मेथी ले लहंत ! મને તે પુરૂષના બે ત્રણ ચાર અથવા સંખ્યાત કકડા કરવાથી તે ના જીવ જોવામાં આવ્યાહાત તે હું તમારા આ કથન પર વિશ્વાસ કરી લેત કે જીવ અન્ય છે. અને શરીર અન્ય છે. જીવ शरी२३५ नथी मने शरीर लव३५ नथी. ( जम्हा णं भंते ! अहं तोसि दुहा वा तिहावा चउहा वा संखिज्जहा वा, फालियंसि जीवं न पासामि - तम्हा सुपर द्विया मे पइष्णा जहा तं जीवो तं सरीरं तं चैव) ने अरथी हे महंत ! में
શ્રી રાજપ્રશ્નીય સૂત્ર : ૦૨
