________________
सुबोधिनी टीका. सू.० ६८ वनषण्डस्थितप्रासादावतं सकवर्णनम्
'तेसि णं' इत्यादि
टीका- तेषां खलु वनषण्डानां प्रत्येकं प्रत्येकम्-एकैकस्य वनषण्डस्य बहुमध्यदेशभागे प्रासादावतंसका:-प्रासादानाम्-अवतंसकाः शेखरका इवप्रासादावतंसकाः-श्रेष्ठप्रासादाः प्रज्ञप्ताः । ते खलु प्रासादावतंसकाः पञ्चयोजनशतानि पञ्चशतयोजनानि ऊर्ध्वमुच्चत्वेन, अर्द्धतृतीयानि योजनशतानि सार्द्धद्विशतयोजनानि विष्कम्भेण-विस्तारेण विज्ञेयाः । पुनश्चैते-अभ्युद्गतोच्छ्रिताःअत्युच्चाः, प्रहसिता इव-श्वेतोज्ज्वलप्रभया हसन्त इव च विज्ञेयाः । अब्भुग्गयमूसिय' इत्यत्र मकारागमो विभक्तिलोपश्च आपत्वाद् बोध्यः । पुनश्चेमे प्रासादावतंसका-कीदृशा ? इत्याह 'तहेव' इत्यादि, तथैव-पूर्ववदेव'विबिहमणिरयणभत्तिचित्ता' इत्यारम्य 'पडिरूवा' इत्यन्तः पाठो ग्राहयः, तथा च-विविधमणिरत्नभक्तिचित्राः-विविधानाम् अनेकप्रकारणां मणीनां= की स्थितिवाले चार देव रहते हैं, उनके नाम ये हैं-अशोक. सप्तपर्ण, चंपक और आम्र ।
टीकार्थ-उन चार वनषण्डों में से प्रत्येक वनषण्ड के बहुमध्यदेशभाग में प्रासादों के मुकुटरूप ऐसे श्रेष्ठ प्रासाद कहे गये हैं । इन प्रासादावतंसकों की ऊंचाई ५०० योजन की है और विस्तार २५० योजन का है. इस तरह ये सब प्रासादावतंसक बहुत ऊंचे हैं और अपनी उज्ज्वल प्रभा से ऐसे प्रतीत होते हैं मानों ये सब हँस रहे हैं. इन प्रासादासतंसकों का वर्णन 'विविहमणिरयणभत्तिचित्ता' से लेकर 'पडिरूवा' पद तक करना चाहिये. यह बात यहां 'तहेव' पद से प्रकट की गई है तथा च-सब प्रासादावतंसक अनेक प्रकार के चन्द्रकान्त आदि मणियों की असोए, सत्तगपण्णे, चंपए चूए) मा प्रासाबाबत सीमा भद्धि यातू ५त्ये।પમની સ્થિતિવાળા ચાર દેવો રહે છે. તેમના નામે આ પ્રમાણે છે. અશેક સવર્ણ ચંપક અને આમ્ર.
ટીકાથ–તે ચાર વનખડેમાંથી દરેકે દરેક વનખંડેના બહુમધ્ય દેશભાગમાં પ્રાસાદમાં મુકુટરૂપ એવા શ્રેષ્ઠ પ્રાસાદે કહેવાય છે. આ પ્રાસાદાવતંસકની ઊંચાઈ ૫૦૦ પાંચસે લેજના જેટલી છે અને વિસ્તાર ૨૫૦ બસે પચાસ યોજના જેટલો છે. આ પ્રમાણે આ બધાં પ્રસાદાવતંસક બહુ જ ઊંચા છે. અને પોતાની ઉજજવળ પ્રભાથી આમ લાગે છે કે જાણે એ સર્વે હસી ન રહ્યા હોય આ પ્રાસાદાવત સકેનું पनि 'विविहमणिरयणभत्तिवित्ता' थी भांजन 'पडिरूवा' सुधीन। ५४ सुधी सभा नये. म। पातमा 'तहेव, ५४थी २५४ ४२वामा मापी छ, तम०४ मा सवे પ્રાસાદાવતંસક ઘણી જાતના ચંદ્રકાંત વગેરે મણિઓની તેમજ કકેતન વગેરે રત્નોની
શ્રી રાજપ્રીય સૂત્ર: ૦૧
