________________
सुबोधिनी टीका. सू. ५८ सूर्याभविमानवर्णनम्
३६७ अन्तर्बहिश्च श्लक्ष्णाः तपनीयवालुकाप्रस्तटाः सुखस्पर्शाः सश्रीकरूपाः प्रासादीयाः दर्शनीयाः यावद् दामानि ॥ सू० ५८ ॥
टीका-'तेसिणं दाराणं' इत्यादि-तेषां खलु द्वाराणामुभयोः पार्श्वयोः प्रत्येकं द्विधातः - द्विप्रकारायां नैषेधिक्याम् – उपवेशनस्थाने, षोडश षोडश मानों इसी समय ये पंजरसे बाहर निकाले गये हैं, चाकचिक्य (चमकाहट) इनमें इस कारणसे है कि इनकी जो गवाक्ष हैं । उनमें शोभाके निमित्त बीचमें वैडूर्यादिरत्न लगाये गये हैं । मणि एवं सुवर्ण इन दोनोंसे निर्मित हुई शिखरोंसे ये युक्त हैं। विकसित शतपत्र-कमल एवं पुण्डरीक-श्वेतकमल ये दानों अपनी प्रतिकृतिरूपसे इनमें वर्तमान है, तथा तिलकरत्न एवं अर्धचन्द्र इनके आकारोंसे ये अभ्युत बने हुए हैं, ( णाणामणिदामालंकिया अंतो बहिं च सहा, तवणिज्जवालुया पत्थडा, सुहफासा, सस्सिरीयरूवा, पासाईया दरिसणिज्जा जाव दामा) अनेक जातीयमणिमालाओंसे ये युक्त हैं, सुशोभित हैं. भीतर बाहर ये सब प्रासादावतंसक चिकने हैं. तपनीय सुवर्णकी बालुकाके प्रस्तटोंसे ये युक्त हैं. इनका स्पर्श सुखद हैं, शोभासहित आकारसे ये सब सम्पन्न हैं । चित्तको प्रसन्न करनेवाले हैं, दर्शनीय हैं, अभिरूप हैं प्रतिरूप हैं।
टीकार्थ-उन दोनोंके तरफ जो उपवेशन स्थान हैं, उनमें प्रत्येकमें १६-१६ वनमालाओंकी पंक्तियां हैं. इनमें जो वृक्ष एवं लताएं है वे सब આ બધામાં એટલા માટે છે કે એમના જે ગવાક્ષે છે તેમાં શોભા માટે વચ્ચે વચ્ચે વિડૂર્ય વગેરે રને ગૂંથવામાં આવ્યા છે. મણિ તેમજ સુવર્ણ આ બંનેથી બનેલા શિખરેથી એ યુક્ત છે વિકસિત-શતપત્ર-કમળ અને પુંડરીક–શ્વેતકમળ બને પોતાની પ્રતિકૃતિના રૂપમાં એઓમાં વિદ્યમાન છે તેમજ તિલકરત્ન અને અર્ધ यन्द्रन। २।४।थी म मया मसुत या छे. (णाणामणिदामालकिया अंतो वहिं च सण्हा, तवणिज्ज वालुया पत्थडा, सुहफासा सस्सिरीयरूव पासाईया दरीसणिज्जा जाव दामा) ७ तन मणियानी भाणासाथी समा युत ता, सुशामित ता. આ બધા સર્વશ્રેષ્ઠ પ્રાસાદો અંદર અને બહારથી ચીકણા (લીસા) હતા. તપનીય સેનાનીવાલુકા પ્રસ્તરોથી, એઓ યુક્ત હતા એમને સ્પર્શ સુખદ છે, એઓ સંવે શોભાયુક્ત આકારથી સંપન્ન છે ચિત્તને પ્રસન્ન કરનાર છે દર્શનીય છે. અભિરૂપ છે અને પ્રતિરૂપ છે.
ટકાથ-તે દરવાજાઓની બંને તરફ જે ઉપવેશન સ્થાનો છે તે-દરેકે દરેકમાં સોળ સેળ વનમાળાઓની પંક્તિઓ છે એમાં જે વૃક્ષો અને લતાઓ છે તે બધી ઘણું જાતના મણિઓથી બનેલા છે. એમના કિસલયો-કુંપળ-પલ
શ્રી રાજપ્રક્ષીય સૂત્રઃ ૦૧
