________________
२९३
सुबोधिनी टीका. सू. ४४ सूर्याभेण नाटयविधिप्रदर्शनम्
मूलम् -तएणं ते बहवे देवकुमारा य देवकुमारोओ य संमणस्स भगवओ महावीरस्स ईहामिय उसभ तुरग नरमगर विहगवालगकिन्नर रुरु सरभचमर कुंजर वणलयपउमलयभत्तिचित्तं णाम दिव्वं पट्टविहिं उवदंसेंति ॥ सू० ४४ ॥
छाया-ततः खलु ते बहवो देवकुमाराः देवकुमार्यश्च श्रमणस्य भगवतो महावीरस्य० ईहामृग वृषभ तुरग नरमकरविहग व्यालक-किन्नर-रुरु-शरभ चमर कुअर-वनलता-पद्मलता भक्तिचित्रं नामदिव्यं नाटयविधिमुपदर्शयन्ति ३। ॥सु.४४॥
टीका-'तएणं ते' इत्यादि । ततः-आवर्त्तप्रत्यावर्त्तादिरूपद्वितीय नाटयविधिदर्शनानन्तरं खलु ते-पूर्वोक्ताः देवकुमाराः, देवकुमार्यश्च श्रमणस्य भगवतो महावीरस्य गौतमादिश्रमणानां पुरतः, ईहामृग-वृषभ-तुरग-नर मकर
'तएणं ते बहवे इत्यादि ।
सूत्रार्थ-फिर वे बहुतसे देवकुमार और देवकुमारियां एक जगह मिलकर श्रमण भगवान् महावीरके सामने ईहामृग आदिकी विच्छित्ति-रचनासे युक्त ऐसी तीसरी नाटकविधिको दिखलाती हैं। उनमें मृग वृक नामका एक जंगली पशु. वृषभतुरग नर मकर प्रसिद्ध हैं, विहग-पक्षी व्याल-सर्प रुरु
और चमर मृगकी जाति है। सरभ एक जंगली पशु है, कुंजर हाथी, वनलता पद्मलता वृक्षकी लताके नाम हैं इन ईहामृग आदिका अकार बनाकर नृत्य करने रूप नाटकविधिको दिखलाते हैं ॥ सू. ४४ ॥
टीकार्थ इसीके अनुसार समझलेवें । इसका विशेष विवरण बीसवें सूत्रसे समझलेवें । सू० ४४ ।
___ 'तएणं ते बहवे' इत्यादि ।
સૂત્રાર્થ-ત્યાર પછી તે ઘણાં દેવકુમાર અને દેવકુમારીકાઓ એક સ્થાને એકઠા થઈને ભગવાન મહાવીરની સામે ઈહામૃગ વગેરેની વિચ્છિત્તિ–રચનાથી યુક્ત એવી ત્રીજી નાટચવિધિ બતાવી. એ નાટયવિધિમાં ઈહામૃગ વૃક (વરુ नाभनु ये arrel el) वृषभ, तु२१, २, म४२, प्रसिद्ध छ, वि पक्षी, व्यास-स५, 33, ( भृग विशेष) भने यमर-भृगनी विशेष त, સરભ (અષ્ટાપદક પશુ વિશેષ ) કુંજર, હાથી, વનલતા, પદ્મલતા–વૃક્ષની લતાઓના નામોનો સમાવેશ થાય છે. આ ઈહામૃગ વગેરેના આકાર મુજબ આકાર બનાવીને નૃત્ય કરતાં નાટયવિધિનું –પ્રદર્શન કરે છે ! સૂત્ર ૪૪ |
ટીકાથે આ સૂત્રાર્થ મુજબ છે. વિશેષ વિવરણ માટે જુઓ સૂ. ૨૦ સૂ૦૪૪
શ્રી રાજપ્રક્ષીય સૂત્રઃ ૦૧
