________________
२५८
राजप्रश्नीयसूत्रे नार्थमाह-सदृक्त्वचा-सदृक्-सदृशी त्वचा येषां ते सदृक्त्वचस्तेषां-समानवर्णत्वक्सम्पन्नानाम् , तत्र सदृक्त्वगपि कश्चिद् वयसा सदृशो न भवतीति वयसा सदृशत्वप्रतिपादनार्थमाह-सदृग्वयसां-सदृक्-समानं वयो येषां ते सदृग्वयसस्तेषाम्-समानवय: सम्पन्नानाम् . तत्र समान वया अपि कश्चिद् विसदृशोलावण्यादिभिर्गुणैस्सम्भाव्यत इति लावण्यादिमिर्गुणैः सदृशत्वप्रतिपादनार्थमाहसदृशलावण्यरूप-यौवन गुणोपपेतानों सदृशाः-समाना ये लावण्यरूपयौवनगुणाःतत्र-लावण्यं-मुक्ताफलकान्ति प्रतिबिम्बमिवयच्चाकचिक्यमङ्गेषु प्रतिभाति तत् , उक्तंच
' मुक्ताफलस्य च्छायायाः प्रतिबिम्बमिवान्तरा ।।
प्रतिभाति यदङ्गेषु तल्लावण्यमिहोच्यते । १।' इति । रूपम्=आकारः, यौवनं-तारुण्यम् तद्रूपा गुणाः, यद्वा-लावण्यादीनि गुणाश्च दाक्षिण्यादयः,
से समानता होने पर भी किसी २ में वर्णकी अपेक्षा समानता नहीं होती है-अतः यहां ऐसा नहीं था. ये सबके सब वर्णकी अपेक्षा भी समान वर्ण युक्त, समानत्वचा वाले थे, कितनेक ऐसे भी होते हैं, जो वर्णकी अपेक्षा समानतावाले तो होते हैं परन्तु वयकी अपेक्षा समानतावाले नहीं होते हैं अतः इनमें ऐसी बात नहीं थी-ये सब वयकी अपेक्षा भी समान थे. वय की अपेक्षा समान होनेपर भी किन्हीं २ में लावण्यादिकी अपेक्षा विसदृशता भी पायी जाती है सो यहां पर ऐसी बात नहीं थी. ये सब लावण्यादिक की अपेक्षा भी सदृशतावाले थे. मुक्ताफलकी कान्तिके प्रतिविम्बि जैसा अङ्गो में जो चाकचिक्य-चमकाहट होता है इसका नाम लावण्य है-कहा भी है
'मुक्ताफलस्य छायायाः' इत्यादि । रूप नाम आकार है. यौवननाम तरुणाईका है. इन रूप गुणोंसे ये सब युक्त थे अथवा-लावण्य आदिसे
વર્ણની દૃષ્ટિએ પણ સરખા વર્ણોવાળા, સમાન ત્વચા (ચામડી) વાળા, કેટલાક વળી એવા પણ હોય છે કે જે વર્ણની દૃષ્ટિએ સરખા હોવા છતાંએ વયની દષ્ટિએ પણ સમાન હતા. વય (ઉંમર) ની દષ્ટિએ સરખા હોતા નથી તેથી અહીં એમ સમજવું કે તેઓ સર્વે વયની દૃષ્ટિએ પણ સરખા હતા વયની દષ્ટિએ સમાનતા હોવા છતાં કેટલાકમાં લાવણ્ય વગેરેની અપેક્ષાએ સરખાપણું થતું નથી. તે અહીં એવી વાત સમજવી નહિ. એ સર્વે લાવણ્ય, વગેરેની દષ્ટિએ પણ સરખા હતા. મેતીએમાં કાંતિ રૂપે જે પદાર્થ ઝળહળે छ त दा११५ ४डेवाय छे. मे ४ह्यु छ , “ मुक्ताफलस्य छायायाः" मेरे રૂપ આકારનું નામ છે, યૌવન, તારુણ્યનું નામ છે. એમાં સર્વે એ બધા
શ્રી રાજપ્રક્ષીય સૂત્રઃ ૦૧
