________________
६५२
औपपातिकसूत्रे सील-व्वय-गुण-वेरमण-पञ्चक्खाण-पोसहो-ववासेहिं चउद्दसट्टमुदिपुण्णमासिणीसु पडिपुण्णं पोसहं सम्मं अणुपालेत्ता 'अवंगुयदुवारा ' अपावृतद्वाराः दानार्थमर्थिभ्य उद्घाटितद्वारा इत्यर्थः, 'अवंगुय' इति देशीयः शब्दः, 'चियत्तंतेउरघरप्पवेसा' त्यक्तान्तःपुरगृहप्रवेशाः-त्यक्तः-प्रीत्या प्रदत्तः, अन्तःपुरे वा गृहे वा प्रवेशो येषां ते तथा, अतिधार्मिकतया सर्वत्रानाशङ्कनीया इत्यर्थः। ते कथंभूता विहरन्तीत्याह-' चउद्दस-द्वमु-दिव-पुण्णमासिणीसु' चतुर्दश्यष्टम्युद्दिष्टापौर्णमासीषु 'बहूहि' बहुभिः, 'सील-व्वय-गुण-वेरमण-पच्चक्रवाण-पोसहो-ववासेहिं' शील-व्रत-गुण-विरमण-प्रत्याख्यान-पोषधो-पवासैः-अस्य व्याख्याऽत्रैवोत्तरार्धे त्रिषष्टितमे सूत्रेऽवलोकनीया । चतुर्दश्यष्टम्युदिष्टापौर्णमासीपु-इह-'उहिष्टा' इत्यनेन अमावास्या गृह्यते । मणि के समान निर्मल रहा करता है । (अवंगुयदुवारा) इनके धर के दरबाजे सदा दानके लिये खुले रहा करते हैं, (चियत्तं-तेउर-घर-पवेसा) राजा के अंतःपुर में भी इनको आने-जाने की कोई भी रोक-टोक नहीं होती है । (बहूहिं सील-यय-गुण-वेरमणपञ्चक्खाण-पोसहोववासेहिं चउद्दसटुमुदिट्ठपुण्णमासिणीसु) 'शील' शब्द से सामायिक, देशावकाशिक, पोषध, अतिथिसंविभाग ये चार लिये जाते हैं। 'व्रत' से पांच अणुव्रत, गुण से तीन गुणव्रत लिये जाते हैं। विरमण-मिथ्यात्व से निवृत्त होना, प्रत्याख्यान-पर्वदिनों में निषिद्धवस्तुका त्याग करना । पोषधोपबास-(पोषं धत्ते) इस व्युत्पत्ति से धर्म की वृद्धि को जो करता है वह पोषध कहलाता है, अर्थात् चतुर्दशी, अमावास्या, अष्टमी, पूर्णिमा, ये पोषध कहलाते हैं; इन पर्वदिनों में आहार, शरीरसत्कार, अब्रह्मचर्य, और सावधव्यापार इन चारों मणिना २i निमण २॥ ४२ छ, (अवंगुयदुवारा ) तमना ५२ना ४२वात सहा हान भाटे घा. २॥ ४२ छ. (चियत्तंतेउरघरप्पवेसा) २011 अत:પુરમાં પણ તેમને આવવા-જવાની કોઈ પણ જાતની રેક-ટેક થતી નથી, (बहूहिं सील-वय-गुण-वेरमण-पच्चक्खाण-पोसहोववासेहिं चउद्दसमुद्दिद्वपुण्णमासिणीसु) '१६' शथी सामायि, देशावशि४, पोषध, मतिथिसवि. मासमे या२ समपान छे. 'प्रत'थी पाय मानत, 'गुथी त्रए गुरुવ્રત લેવાનાં છે, વિરમણ-મિથ્યાત્વથી નિવૃત્ત થવું, પ્રત્યાખ્યાન-પર્વના દિવसोमा निषिद्ध स्तुनी त्या ४२वो. पोषधोपवास(पोषं धत्ते) मा व्युत्पत्तिथी ધર્મની વૃદ્ધિને જે કરે છે તે પિષધ કહેવાય છે, અર્થાત્ ચતુર્દશી, અમવાસ્યા, અષ્ટમી, પૂર્ણિમા, એ પિષધ કહેવાય છે. આ દિવસોમાં–પર્વદિવસોમાં આહા૨, શરીરસત્કાર, અબ્રહ્મચર્ય અને સાવઘવ્યાપાર એ ચારેયને ત્યાગ