________________
पोयूषषिणी-टीका स. ८ असंयतानां देवत्वेनोपपाते हेतुप्रदर्शनम् ५१५ भुजतरो वा कालं अप्पाणं परिकिलेसंति, परिकिलेसित्ता कालमासे कालं किच्चा अपगयरेसु वाणमंतरेसु देवलोएसु देवत्ताए उववत्तारो भवंति, तर्हि तेसिं गई, तर्हि तेसिं ठिई, तेहिं तेसिं उववाए पण्णत्ते । तेसिं णं भंते देवाणं केवइयं कालं ठिई पण्णत्ता ?, गोयमा ! दसवाससहस्साइं ठिई भूयस्तरं वा कालमात्मानं परिक्लेशयन्ति-'अप्पतरो भुज्जतरो' इत्युभयत्र द्वितीयार्थे प्रथमा, 'परिकिलेसित्ता' परिक्लेश्य 'कालमासे' कालमासे कालावसरे 'कालं किच्चा' कालं कृत्वा 'अण्णयरेसु वाणमंतरेसु देवलोएम देवत्ताए उववत्तारो भवंति अन्यसमेषु व्यन्तरेषु देवलोकेषु देवत्वेनोपपत्तारो भवन्ति-अन्यतमेषु-बहूनां मध्ये एकतरेषु देवलोकेषु उपपातं प्राप्नुवन्ति, 'तहि तेसिं गई तहिं तेसिं ठिई तहिं तेसिं उवका पण्णत्ते' तत्र=देवलोके तेषां गतिः, तत्र तेषां स्थितिः, तत्र तेषामुपपातः प्रज्ञप्तः । 'तेसिणं भंते! देवाणं केवइयं कालं ठिई पण्णत्ता' तेषां खलु भदन्त ! देवानां कियन्तं कालं स्थितिः प्रज्ञप्ता ?, 'गोयमा ! दसवाससहस्साई ठिई पण्णत्ता' हे गौतम ! दशवर्षसहस्राणि स्थितिः प्रज्ञप्ता-वर्षाणां दशसहस्राणि से ये सब कष्ट जीव अल्पकाल तक सहे या बहुतकाल तक सहे, परन्तु इन कष्टों से जो अपना खात्मा को क्लेशित करते हैं वे मरणकाल प्राप्त होने पर मर कर किसी एक व्यन्तरदक्षों के देवलोक में देवरूप से उत्पन्न होते हैं, (तहिं तेसिं गई तहिं तेसिं ठिई तहिं तेसिं उसकाए पण्णत्ते ) इसलिये वहीं पर उनकी गति, वहीं पर उनकी स्थिति और वहीं पर उक्का उपपात होता है । (तेसिं णं भंते ! देवाणं केवइयं कालं ठिई पण्णत्ता) हे भदंत ! वहां पर उन देवों की कितने काल तक की स्थिति होती है ? (गोयमा! दसवाससहस्साइं ठिई पण्णत्ता) गौतम ! सुनो, वहां पर उनकी स्थिति दसहजार वर्ष की होती પરિતાપને સહન કરીને-ચાહે તે બધાં કષ્ટ જીવ થોડો વખત સહન કરે અથવા લાંબા કાળ સુધી સહન કરે પરંતુ આ કષ્ટોથી જે પિતાના આત્માને કલેશિત કરે છે તે મરણકાલ પ્રાપ્ત થતાં મરીને કોઈ એક વ્યન્તર દેવના हेवाभा हेव३थे उत्पन्न थाय छ, (तहिं तेसिं गई तहिं तेसिं ठिई तहिं तेसिं उववाए पण्णत्ते) माथी त्यां तेभनी गति, त्यां तभनी स्थिति, मन त्यां४ तेभने। ५५त थाय छ. (तेसिं णं भंते ! देवाणं केवइयं कालं ठिई पण्णत्ता ? ) 3 मत ! त्यो त हेवोनी ४७ स्थिति डाय छे ? (गोयमा ! दसवास