SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 520
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ पीयूषवर्षिणी टीका सु. ५६ भगवतो धर्मदेशना सव्वं णस्थिभावं णस्थित्ति वयइ, सुचिण्णा कम्मा सुचिण्णफला भवंति, दुचिण्णा कम्मा दुचिण्णफला भवंति, फुसइ पुण्णपावे, ‘जीवोऽस्त्यजीवोऽस्ति, पुण्यमस्ति, पापमस्ति' इत्यादिरूपेण वस्तुयथार्थस्वरूपनिरूपणमिति यावत् , तम् 'अस्ति' इति कृत्वा वदति, यथा जीवत्वे सति जीवः, अजीवत्वे सति अजीव इत्यादि । 'सव्वं णत्थिभावं णस्थित्ति वयइ' सर्व नास्तिभावं नास्तीति वदतिसर्व नास्तिभावम्--अजीवत्वे सति अजीवः, अपटत्वे सति अपट इत्येवंरूपो भावो नास्तिभावस्तं नास्तीतिपदेन वदति । 'मुचिण्णा कम्मा सुचिण्णफला भवंति' सुचीर्णानि कर्माणि सुचीर्णफलानि भवन्ति-सुचीर्णानि-सु-प्रशस्ततया चीर्णानिपादितानि कर्माणिदानादीनि, सुचीर्णफलानि-सुचीर्णं फलं येषां तानि, सुचरितमूलकत्वात् पुण्यकर्मबन्धादिफलवन्तीत्यर्थः । 'दुचिण्णा कम्मा दुचिण्णफला भवंति' दुश्चीर्णानि कर्माणि दुश्चीर्णफलानि भवन्ति-दुश्चीर्णानि कुत्सितानीत्यर्थः, दुश्चीर्णफलानि-कुत्सितफलवन्ति-नरकनिगोदादिगमनादिरूपफलदायकानि भवन्तीत्यर्थः। 'फुसइ पुण्णपावे' स्पृशति "नास्ति' इस रूप से कहता है। स्वसत्तारूप क्रिया से युक्त का नाम अस्तिभाव है एवं पररूप से असत्ता का नाम नास्तिभाव है। मतलब इसका यह है कि प्रत्येक पदार्थ स्व-द्रव्य, क्षेत्र, काल और भाव की अपेक्षा से ही अस्तित्वविशिष्ट है और पर-द्रव्य, क्षेत्र, काल, भाव की अपेक्षा प्रत्येक द्रव्य नास्तित्वविशिष्ट है। इससे स्याद्वादसिद्वान्त का कथन किया गया है। (मुचिण्णा कम्मा सुचिण्णफला भवंति) प्रशस्तभावों से संपादित दानादिक सत्कर्म पुण्य कर्म के बन्ध करनेवाले होते हैं। पुण्यकर्म का बंध कराना ही इनका फल माना गया है। (दुचिण्णा कम्ना दुचिण्णफला भवति) कुत्सितभावों से किये कार्य कुत्सित-नरकनिगोदादि--फलवाले होते हैं, अर्थात् कुत्सित कर्मों को करनेवाला બધા ભાવને નાસ્તિ (નથી) એ રૂપે કહે છે. સ્વસત્તારૂપ કિયાથી યુક્તનું નામ અસ્તિ-ભાવ છે તેમજ પરરૂપથી અસત્તાનું નામ નાસ્તિભાવ છે. આને મતલબ એ છે કે પ્રત્યેક પદાર્થ સ્વ-દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાલ તથા ભાવની અપેક્ષાથી જ અસ્તિત્વવિશિષ્ટ છે અને પર-દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાલ અને ભાવની અપેક્ષા તેજ પદાર્થ નાસ્તિત્વવિશિષ્ટ છે. આથી સ્યાદવાદસિદ્ધાંતનું કથન કરवामां आवे छे. (सुचिण्णा कम्मा सुचिण्णफला भवंति) प्रशस्तनावोथी साદિત દાન આદિક સત્કર્મ પુણ્ય કર્મનું બંધ કરવાવાળા થાય છે. પુણ્યકર્મને मध ४२३। ०४ मेनु ५॥ ४ामा माव्यु छे. (दुचिण्णा कम्मा दुचिण्णफला भवंति) कुत्सित मावोथी ४२jार्य इत्सित-न२४-निगाह याणि थाय छे.
SR No.006340
Book TitleAgam 12 Upang 01 Auppatik Sutra Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1959
Total Pages824
LanguageSanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_aupapatik
File Size24 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy