Page Text
________________
पीयूषवर्षिणी-टीका स्रु. ५६ भगवतो धर्मदेशना
હ
१ पाणाइवाए, २ मुसावाए, ३ अदिण्णादाणे, ४ मेहुणे, ५ कलापपरिवर्जिताः । 'अस्थि पाणाइवाए' अस्ति प्राणातिपातः- प्रागाः = उच्छ्वासनिःश्वासादयस्तेषामतिपातः वियोजनं - प्रागातिपातः प्राणिहिंसनमिति यावत्; तदुक्तम्पञ्चेन्द्रियाणि त्रिविधं बलं च, उच्छ्वासनिःश्वासमथान्यदायुः ।
प्राणा दशैते भगवद्भिरुक्ता-स्तेषां वियोगीकरणं तु हिंसा ॥ १ ॥ इति । अस्थि मुसावाए ' अस्ति मृषावादः - मृषा - मिथ्या, वादः - वदनम् - असद्द्भूतार्थसंभाषणमिति यावत् । ' अदिण्णादाणे' अदत्ताऽऽदानमस्ति - न दत्तमदत्तम् = देवगुरुभूपगाथापतिसाधर्मिकैरननुज्ञातं, तस्याऽऽदानं = ग्रहणम् | 'अस्थि मेहुणे' अस्ति मैथुनम् - मिथुनेन = स्त्रीपुंसाभ्यां निर्वृत्तं कर्म मैथुनं कामक्रीडेत्यर्थः । ' अस्थि परिग्गहे' अस्ति परिग्रहः-परिके कलापों से परिवर्जित ऐसे जीव हैं । (अस्थि पाणाइवाए) प्राणिहिंसा पाप है, उच्छ्वासनिःश्वास आदि प्राण हैं, इनका अतिपात करना अर्थात् प्राणियों के प्राण का वियोग करना प्राणातिपात है । कहा भी है
"
“पञ्चेन्द्रियाणि त्रिविधं बलं च उच्छ्वासनिःश्वासमथान्यदायुः । प्राणा दशैते भगवद्भिरुक्तास्तेषां वियोगीकरणं तु हिंसा |
शास्त्रों में पांच इन्द्रिय, तीन बल, आयु, श्वासोच्छ्वास इस प्रकार से ये १० प्राण भगवान ने बतलाये हैं । इनका वियोग करना इसका नाम हिंसा है । (अस्थि मुसावाएं) मृषावाद पाप है । असद्भूत अर्थ का कथन करना इसका नाम मृषावाद है । (अदिण्णादाणे) अदत्तादान पाप है । देव, गुरु, भूप, गाथापति एवं साधर्मिक आदि की कोई वस्तु को उनकी आज्ञा के विना लेना सो अदत्तादान है । (अस्थि मेहुणे) मैथुन पाप है । (अस्थि परिग्गहे) परिग्रह भी पाप है । जो मूर्च्छापूर्वक ग्रहण किया जाय उसका नाम परिग्रह है, अर्था मिव्वुया) मधुनरावृत्तिविशिष्ट थवाथी तमाम संतापना उसापोथी परिवर्तित मेवा व छे. (अत्थि पाणाइवाए) પ્રાણિહિંસા પાપ છે. ઉચ્છ્વાસનિઃશ્વાસ આદિ પ્રાણ છે. તેના અતિપાત કરવા અર્થાત્ પ્રાણિઓને પ્રાણથી વિયેાગ કરવા પ્રાણાતિપાત છે. કહ્યું પણ છેઃ—
1
“पञ्चेन्द्रियाणि त्रिविधं बलं च उच्छ्वासनिःश्वासमथान्यदायुः । प्राणा दशैते भगवद्भिरुतास्तेषां वियोगीकरणं तु हिंसा ॥
શાસ્ત્રોમાં પાંચ ઇંદ્રિય, ત્રણ અલ, આયુ, શ્વાસેાાસ આ પ્રકારથી ૧૦ प्राणु लगवाने मतान्या छे. तेनेो वियोग ४२ तेनु नाम हिंसा छे. (अस्थि मुसावाए) भृषावाढ याय है. असहभूत अर्थ अथन ४२वु ते भृषावाद छे. (अदिण्णादाणे) महत्ताहान पाय छे. हेव, गुरु, लूप, गाथायति तेन साध મિક આદિની કોઈ વસ્તુને તેમની આજ્ઞા વગર લેવી તે અદત્તાદાન છે,
| SR No. | 006340 |
| Book Title | Agam 12 Upang 01 Auppatik Sutra Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1959 |
| Total Pages | 824 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_aupapatik |
| File Size | 24 MB |