________________
पोयूषवर्षिणो-टीका सु. ३४ नागकुमारादिदेववर्णनम् कलस-सीह-हयवर-गयंक-मयरंक-वर-मउड-वद्धमाण-णिज्जुत्त-विचित्त-चिंधगया सुरूवा महिड्ढिया, सेसं तं चेव जाव पज्जुवासंति ॥ सू० ३४॥ नानि, उदधिकुमाराणां मुकुटेष्वश्वचिहनानि, दिशाकुमाराणां मुकुटेषु हस्तिचिह्नानि, पवनकुमाराणां वरमुकुटेषु मकरचिह्नानि, तथा स्तनितकुमाराणां मुकुटेषु वर्धमानचिह्नानि भवन्ति, तानि नागफणादीनि वर्धमानान्तानि 'निजुत्त' निर्युक्तानि-मुकुटेषु स्थितानि, 'विचित्त'विचित्राणि-नानाविधानि, 'चिंध' चिहनानि गताः प्राप्ताः ये ते तथा, नागफणादीनि वर्द्धमानान्तानि यथास्थानस्थितानि विचित्ररूपाणि लक्षणानि तेषां मुकुटेषु भवन्तीत्यथः । 'सुरुवाः' सुरूपाःसुन्दराऽऽकाराः । 'महिड्डिया'–महर्द्रिकाः-महत्या ऋद्या युक्ताः । 'सेस तं चेव' शेषं तदेव-शेषम् अवशिष्टं तदेव-पूर्ववदेव वाच्यम्, कियदवधि वाच्यम् ? इत्याह-'जाव पज्जुवासंति' यावत् पर्युपासते-इति । ते नागकुमारादयः नवनिकायभवनवासिदेवाः असुरकुमारवद् भगवन्तं सेवन्ते इति भावः ॥सू० ३४ ॥ में सिंहका चिह्न है ॥५॥ उदधिकुमारों के मुकुटों में अश्वका चिह्न है ॥६॥ दिशाकुमारों के मुकुटों में हाथीका चिह्न है ॥७॥ पवनकुमारों के उत्तम मुकुटों में मगरका चिह्न है ॥८॥ तथा स्तनितकुमारों के मुकुटों में वर्धमान (स्वस्तिक) का चिह्न है ॥९॥ ये सब चिह्न निर्युक्तयथास्थान स्थित हैं, और विचित्र रूपवाले हैं । (सुरूवा) ये सब देव सुन्दर आकार संपन्न, एवं (महिड्ढिया) महती ऋद्धि से युक्त हैं। (सेसं तं चेव जाव पज्जुवासंति) ये सब भवनवासी देवों का नौ प्रकार के निकाय असुरकुमार देवोंकी तरह भगवान की सेवा करने लगे । सू० ३४॥ વજનું ચિહ્ન છે ૩. અગ્નિકુમારના મુકુટમાં પૂર્ણ–કલશનું ચિહ્ન છે ૪. દ્વીપકુમારના મુકુટમાં સિંહનું ચિત્ર છે ૫. ઉદધિકુમારના મુકટમાં અશ્વનું ચિહ્ન છે ૬. દિશાકુમારોના મુકુટમાં હાથીનું ચિહ્ન છે ૭. પવનકુમારના મુકુટમાં મગરનું ચિત્ર છે ૮. તથા સ્વનિતકુમારના મુકુટમાં વર્ધમાન (સ્વસ્તિક)નું ચિહ્ન છે ૯. આ બધાં ચિહ્નો નિયુક્ત-યથાસ્થાન होय छे. अने विचित्र-३५i राय छे. (सुरुवा) 0 मा हेवा सु४२ मा४।२-सपन्न, सेब (महिड्ढिया) महान ऋद्धिथी युत डाय छे. (सेसं तं चेव जाव पज्जुवासंति) २ मा सपन-पासी हेवन। न २॥ निय ससुर भा२ हेयोनी पेठे भगवाननी सेवा ४२॥ साय. (सू. ३४).
