________________
औपपातिकसूत्रे खिंसण-पुलंपुल (पलुंपण)-प्पभूयरोग-वेयण-परिभव-विणिवायफरुस-धरिसणा-समावडिय-कढिग-कम्म-पत्थर-तरंग -रंगंतनिच्चमच्चुभयतोयपटुं कसाय-पायाल-संकुलं भवसयसहस्सफरुसधरिसणासमावडियकठिणकम्मपत्थरतरंगरंगतमचुभयतोयपढे' अपमानन-फेनतीव-खिंसन-पुलम्पुल-प्रभूत-रोग-वेदना-परिभव-विनिपात-परुष-धर्षगा-समापतित-कठिनकर्मप्रस्तर-तरङ्ग-रङ्गन्नित्यमृत्युभय-तोयपृष्ठम्-अपमाननमेव फेनो यत्र सोऽवमाननफेनः, तथा तीवखिंसनम् दुःसहनिन्दा, पुलम्पुलप्रभूता निरन्तरसमुत्पन्ना या रोगवेदनाः परिभवाः अनादराः, विनिपाताः=नाशाः, अथवा परिभवविनिपातः-परिभवः पराभवः पराजयो हानिर्वा, तस्य विनिपातः प्राप्तिः परुषधर्षणाः-निष्ठुरवचननिर्भर्त्सनानि, तथा समापन्नानिबद्धानि यानि कठिनानि कठोरोदयानि कर्माणि=ज्ञानाऽऽवरणीयादीनि, एतान्येव प्रस्तराः -पाषाणास्तैः कृत्वा तत्संघट्टनं प्राप्य समुत्थितैः, तरङ्गैः, रिङ्गत्-प्रचलत् , नित्यं ध्रुवं यन्मृत्युभयं-मरणभीतिः तदेव तोयपृष्ठं जलोपरितनभागो यत्र स तथा तादृशम् ; पुनः कीदृशं 'कसायपायालसंकुलं' कषायपातालसङ्कुलम्-कषाया एव पातालाः=पातालकलशाः-अधस्तलानि तैः सङ्कुल:-व्याप्तस्तम् । 'भवसयसहस्स-कलुस-जल-संचयं शवशतसहस्रकलुषजलसञ्चयम् - भवशतसह
न्तर समुत्पन्न रोगवेदना, पराभव, विनिपात-विनाश, अथवा पराभव की प्राप्ति, निष्ठुर वचन, अपमान के वचन, एवं कठोर उदयवाले संचित ज्ञानावरणीय आदि आठ कर्म, ये ही जिसमें पाषाण हैं, और इन पाषाणों के संघटन से अनेक प्रकार की आधिव्याधिरूप तरङ्गे उत्पन्न होती हैं, इन तरंगों द्वारा चलायमान अवश्यंभावी मृत्युभय ही जिसमें तोयपृष्ठ-जल का उपरितनभाग है, ऐसा यह संसारसागर है। तथा यह (कसाय-पायालसंकुलं) कषायरूप पातालकलशों से व्याप्त है। (भव-सयसहस्स-कलुस-जल-संचयं) लाखों
ढगा३५ छ, हुसड निहा, निरत२ थती रोगहना, पराम, विनिपातવિનાશ, અથવા પરાભવની પ્રાપ્તિ, નિષ્ફર વચન, અપમાનનાં વચન, તેમજ કઠોર ઉદયવાળાં સંચિત જ્ઞાનાવરણીય આદિ આઠ કર્મો, એ જ જેમાં પાષાણ (ખડકો) છે, અને આ પાષાણે સાથે ભટકાવાથી જે અનેક પ્રકારનાં આધિવ્યાધિરૂપ મેજા ઉત્પન્ન થતાં રહે છે અને તે દ્વારા ચલાયમાન અવશ્યભાવી મૃત્યુભય જ જેમાં પાણીની સપાટીને ભાગ છે; એ આ સંસારસાગર છે. તથા આ (कसायपायालसंकुल) ४ाय३५ पाताजशथी व्यास छ. ( भव-सयसहस्स-कलु
