________________
पीयूषवर्षिणी-टीका सू. ३० ध्यानभेदवर्णनम्
जीवो यस्य कृते भ्रमत्यनुदिशं दैन्यं समालम्बते, धर्माद् भ्रश्यति वञ्चयत्यतिहितान् न्यायादपक्रामति । देहः सोऽपि सहात्मना न पदमप्येकः परस्मिन्भवे, गच्छत्यस्य ततः कथं वदत भोः ! साहाय्यमाधास्यति || ३ || स्वार्थैकनिष्टं स्वजनं स्वदेह, - मुख्यं ततः सर्वमवेत्य सम्यक् । सर्वस्य कल्याणनिमित्तमेकं धर्मं सहायं विदधीत धीमान् || इति|| भवों में अकेला ही अतिदुःसह अनन्त दुःखों को सहता रहता है । में कोई भी अपना नहीं है ॥ २ ॥ और भी कहा है
जीवो यस्य कृते भ्रमत्यनुदिनं दैन्यं समालम्बते, धर्माद् भ्रश्यति वञ्चयत्यतिहितान् न्यायादपक्रामति । देहः सोऽपि सहात्मना न पदमप्येकः परस्मिन् भवे, गच्छत्यस्य ततः कथं वदत भोः ! साहाय्यमाधास्यति || ३ || जीव जिस शरीर के लिये चारों दिशाओं में घूमता फिरता रहता है, दीनता प्रदर्शित करता है, धर्म से भ्रष्ट होता है, अपने अत्यन्त हितैषियों को भी ठगता है, न्यायमार्ग चलित होता है, वह शरीर भी जीव के साथ परभव में एक पग भी नहीं साथ देता । हे भव्यो ! सोचो - विचारो ! यह शरीर तुम्हारी क्या सहायता कर सकता है, कुछ नहीं ॥ ३॥ और भी कहा है-
स्वार्थेकनिष्ठं स्वजनं स्वदेह, - मुख्यं ततः सर्वमवेत्य सम्यक् । सर्वस्य कल्याणनिमित्तमेकं, धर्म सहायं विदधीत धीमान् ||४||
२९३
अहो ! इस संसार
દુઃખાને સહન કરતા રહે છે. અહા ! આ સંસારમાં કઈ એ આપણું નથી (૨). બીજું પણ કહ્યુ છે—
जीवो यस्य कृते भ्रमत्यनुदिनं दैन्यं समालम्बते, धर्माद् भ्रश्यति वञ्चयत्यतिहितन्ा न्यायादपक्रामति । देहः सोऽपि सहात्मना न पदमप्येकः परस्मिन् भवे, गच्छत्यस्य ततः कथं वदत भोः ! साहाय्यमाधास्यति || ३ ||
જીવ જે શરીરને માટે ચારેય દિશાઓમાં ભટકતા ફરતા રહે છે,
દ્વીનતા બતાવે છે, ધથી ભ્રષ્ટ થાય છે, પેાતાના અત્યંત હિતેચ્છુઓને પણ ઠંગે છે, ન્યાયમાથી ચલિત થાય છે, તે શરીર પણ જીવની સાથે ५२ભવમાં એક ડગલુંએ સાથ આપતું નથી. હું ભળ્યેા ! શાચા-વિચારે ! આ શરીર તમારી શુ સહાયતા કરી શકશે ? કાંઇ
पशु नहि !
