________________
२०८
औपातिकसूत्रे
से तं इत्तरिए। से किं तं आवकहिए ? आवकहिए दुविहे पण्णत्ते, तं जहा-पाओवगमणे य १ भत्तपचक्खाणे य २।से किं तं पाओकथा-' मनुष्योऽयम्' एतद्रूपा सा यावत्कथा, तत्र भवं यावत्कथिकम्-थावजीवनमित्यर्थः, तद् 'दुविहे पण्णत्ते' द्विविधं प्रज्ञप्तम् । 'तं जहा' तद्यथा-'पाओवगमणे य भत्तच्चक्खाणे य' पादपोपगमनं च भक्तप्रत्याख्यानं च, तत्र-पादपस्येव वृक्षस्येवोपगमनम्अस्पन्दतया-निश्चलतयाऽवस्थानं पादपोपगमनम-चतर्विधाSSहारपरित्यागेन शरीरप्रतिक्रियावर्जनेन च वृक्षवन्निश्चलावस्थानमित्यर्थः। 'स किं तं पाओवगमणे-अथ किन्तत्पादपोपगमनम् ?-पादपोपगमनं कीदृशम् ? अत्राह-पाओवगमणे दुविहे पण्णत्ते' पादपो
प्रकार का उसके तप करने वाले के साथ व्यवहार चलता रहे तबतक जो व्रत किया जाय वह यावत्कथिक है-जीवनपर्यन्त आराधित अनशन त यावत्कथिक है । ( से किं तं आवकहिए ?) यावत्कथिक तप कितने प्रकार का है . उत्तर-(आवकहिए दुविहे पण्णत्ते ) यह तप दो प्रकार का है-( तं जहा ) वह इस प्रकारसे ( पाओवगमणे य भत्तपच्चकवाणे य) पादपोपगमन और दूसरा भक्तप्रत्याखान । जिसमें कटे वृक्ष की तरह निश्चल हो कर स्थिति रहे वह पादपोपगमन है-चारों प्रकार के आहार के परित्याग से एवं शरीर की शुश्रूषा आदि क्रियाओं के परित्याग से कटे वृक्ष की तरह निश्चल हो जाना इसका नाम पादपोपगमन है। (से किं तं पाओवगमणे?) पादपोपगमन कितने प्रकार का है ?, (पाओवगमणे दुविहे पण्णत्ते )यह पादपोपगमन संथारा दो प्रकार का है; ( तं जहा ) वह इस થિકની મતલબ છે, જ્યાં સુધી “ આ મનુષ્ય છે” એ પ્રકારને તેના–તપ કરનારના સાથે વ્યવહાર ચાલતો રહે ત્યાં સુધી જે વ્રત કરવામાં આવે તે यावथि छ-छपनपत २माराधित मनशन त यावत् थि: छ. (से किं तं । आवकहिए ) या४थि व्रता प्रा२ना छ ? उत्तर ( आवकहिए दुविहे पण्णत्ते) 40 त५ मे प्रानुं छे. ( तं जहा ) ते 40 प्रा२ छ. (पाओवगमणे य भत्तपच्चक्खाणे य) (१) पाहपापाभन मने मी सातत्याખ્યાન. જેમાં કાપેલાં વૃક્ષની પેઠે નિશ્ચલ જેવી સ્થિતિ રહે તે પાદપપગમન છે–ચારેય પ્રકારના આહારને ત્યાગ કરીને તેમજ શરીરની સેવા-સુશ્રષા આદિ ક્રિયાઓના ત્યાગ કરીને કાપેલાં વૃક્ષની પેઠે નિશ્ચલ થઈ જવું તેનું नाम पाहपोपशमन छे. (से किं तं पाओवगमणे?) पापोभन टा२न। छ ? (पाओवगमणे दुविहे पण्णत्ते) २ पापोपगमन संथा। मे प्रा२ना