________________
२००
औपपातिकसूत्रे मूलम्-ते णं भगवंतो वासावासवजं अट्ट गिम्हहेमंतियाणि मासाणि गामे एगराइया गयरे पंचराइया, वासीचंदणसमाण
- 'ते णं भगवंतो' इत्यादि। ते श्रीवर्धमानस्वामिनः शिष्याः खलु भगवन्तो 'वासावासवजं' वर्षावासवर्जम् 'अट्ठ गिम्हहेमंतियाणि' अष्टौ ग्रैष्महैमन्तिकान् ‘मासाणि' मासान् , 'गामे एगराइया' ग्रामे एकरात्रिकाः-यस्मिन् दिवसेऽनगारा ग्राममागच्छन्ति स दिवसः पुनर्यावन्नावर्तते तावत्पर्यन्तः काल एकरात्रशब्देन गृह्यते; तेनैकसप्ताहनिवासिन इत्यर्थः। 'णयरे पंचराइया'–नगरे पञ्चरात्रिकाः-यस्मिन् दिवसेऽनगारा नगरमागच्छन्ति स दिवसः पञ्चवारमावर्तितः पञ्चरात्रमुच्यते, तेनैकोनत्रिंशदिवसवासिन इत्यर्थः । स्थविरकल्पिनां शेषकाले एकस्मिन् नगरे मासकल्पविहारित्वात्। 'वासी-चंदण-समाण-कप्पा' वासी-चन्दनसमान-कल्पाः, वासी-'वसुला' इति प्रसिद्धः काष्ठतक्षणशस्त्रविशेषः, वासीव वासी अपकारी, तां चन्दनसमानं-चन्दनवत् कल्पयन्ति मन्यन्ते ये ते वासीचन्दनसमानकल्पाः-अपकारिणमप्युपकारकत्वेन मन्यमाना इत्यर्थः। तथा चोक्तम्
'तेणं भगवंतो' इत्यादि,
(तेणं भगवंतो) वर्द्धमान स्वामी के वे संयमी शिष्यजन (वासावासवज्ज) वर्षाकाल-चौमासा छोडकर ( अट्ठ गिम्हहेमंतियाणि मासाणि) ग्रीष्मकाल एवं शीतकालके ८ महीनोंमें (गामे) छोटे गाममें (एगराइया) एकरात्रिपर्यन्त-एक सप्ताह तक
और (णयरे) नगरमें (पंचराइया) पांच रात्रितक-२९ दिवस-पर्यन्त ठहरते थे। (वासी-चंदण-समाण-कप्पा) ये अपने अपकारीजनको भी उपकारीरूपसे मानते थे । अथवा कोई चाहे इन्हें वसूलासे छीले, चाहे चंदनसे चर्चे, दोनों पर समान दृष्टि रखते थे। कहा भी है
'तेणं भगवंतो' त्याहि
(तेणं भगवंतो) पद्धभान स्वाभीना ते सयभी शिष्या (वासावासवज्ज) वर्षास-यामा छोडीन (अट्ठ गिम्हहेमंतियाणि मासाणि) श्रीभास तेभ शीतन 18 महिनामा (गामे) नाना गाममा (एगराइया) मे रात्रि सुधी-मे 24840डीया सुधी, मने (णयरे ) नगरमा ( पंचराइया) पांय रात्रि सुधी-२८ दिवस सुधी २४ता ता. (वासीचंदणसमाणकप्पा) ते પિતાના અપકારી જનેને પણ ઉપકારીરૂપ ગણતા હતા. અથવા કઈ ભલે તેમને વાંસલાથી છલે કે ભલે ચંદનથી ચર્ચે બેઉપર સમાન દૃષ્ટિ રાખતા હતા. કહ્યું પણ છે
