________________
पीयूषवर्षिणी- टीका. सू० २५ भगवदन्तेवासिवर्णनम्
१७९
अब हिसा अप्पडिलेस्सा मुसामण्णरया दंता इणमेव णिग्गंथं पावयणं पुरओकाउं विहरति ॥ सू० २५ ॥
यद्वा- सुहृदः - प्राणिमात्रस्य मित्ररूपाः, ' अणियाणा ' अनिदानाः- निदायते - छिद्यते मोक्षफलमनेन इति निदानं-स्वर्गादिद्विप्रार्थनम्, न विद्यते निदानं येषां ते अनिदानाः, 'अप्पोसुया' अल्पौत्सुक्या:याः - अल्पम् - अपगतम् औत्सुक्यम् - उत्सुकता येषां ते - अल्पौत्सुक्या:विषयौत्सुक्यरहिताः, ‘अवहिल्लेसा' अबहिर्लेश्याः- संयमादबहिर्भूता लेश्या मनोवृत्तयो येषां ते इत्यर्थ: । ' अप्पडिलेस्सा ' अप्रतिलेश्याः-अविद्यमानाः प्रतिलेश्याः - सदृशमनोवृत्तयो येषां ते अप्रतिलेश्याःप्रवर्धमानपरिणामसम्पन्नाः, 'सुसामण्णरया , सुश्रामण्यरताः-श्रमणस्य भावः श्रामण्यं, शोभनं श्रामण्यं सुश्रामण्यं - सम्पूर्णः सकलसावद्यनिवृत्तिरूपः संयमः तस्मिन् रताः=संलग्नाः, ‘ दंता ' दान्ताः - इन्द्रिय- नोइन्द्रियदमनपरायणा इति भावः । ' इणमेव ' इदमेव ‘गिगंथं ' नैर्ग्रन्थ्यं– निर्ग्रन्थानां भावो नैर्ग्रन्थ्यं - श्रमणधर्ममयम् ' पावयणं ' प्रवचनं–प्र=प्रकृष्टतया-उच्यते जीवादिस्वरूपं यस्मिन् तत्प्रवचनं जैनागमः तत् ' पुरओकाउ' ' पुरस्कृत्य = प्रमाणीकृत्य ' विहरति ' विहरन्ति ॥ सू० २५ ॥
रुक्तिदोष नहीं आता है । ( सोही ) ये शोधि - अकलुषहृदयवाले थे, अथवा प्राणिमात्रके मित्र स्वरूप थे । ( अणियाणा) मोक्षरूप फल जिसके द्वारा काट दिया जाता
वह निदान है, इस निदान से ये सर्वथा रहित थे । ( अप्पोसुया ) इनमें विषयसम्बन्धी कोई उत्सुकता नहीं थी । ( अब हिल्लेसा ) इनका मानसिक व्यापार संयम की आराधनासे बाहिरकी ओर थोडा भी नहीं जाता था । (अप्पडिलेस्सा) मनके साधारण प्रवृत्तिको प्रतिलेश्या कहते हैं, परन्तु वे अप्रतिलेश्या से - प्रवर्द्धमान मनके शुभ परिणामोंसे युक्त थे | ( सुसामण्णरया ) वे सुश्रामण्य में रत थे, अर्थात् सकल सावधकी ३ति होष भावतो नथी. ( सोही ) तेथे शोधि- अउदुषितहृदयवाजा ता. अथवा प्राणिमात्रा भित्रस्व३५ हुता. ( अणियाणा ) भोक्ष३य इस भेनाथी કપાઈ જાય છે તેને નિદાન કહે છે, તેવા નિદ્વાનથી તેએ સર્વથા રહિત હતા. ( अप्पोसुवा ) तेमनामां विषयसंमंधी ॥ उत्सुस्ता नहोती, (अबहिल्लेसा) તેમને માનસિક વ્યાપાર સંયમની આરાધનાથી બહારની તરફ જરાપણ જતા नहोतो. (अपडिलेस्सा) भननी साधारण अवृत्तिने प्रतिवेश्या उहे छे, परंतु तेथे। अप्रतिद्वेश्याथी = प्रवर्द्धमान भननां शुभ परिणामोथी युक्त हता. (सुसामण्णरया) तेथे। सुश्रामस्यां रत ( लागी रहेला) हुता, अर्थात् सघणा सावद्यनी निवृत्ति संयममां तेथे सहा सलग्न रहेता हुता, (दंता) हान्त हता