Page Text
________________
पीयूषवर्षिणी टीका सू. २४ भगवदन्तेवासिषणनम् याणां मना वस्थितवस्तुनः सामान्यतो ग्राहिका ऋजुमतिः। सम्पूर्णे मनुजक्षेत्रेऽशेषविशेषवस्तुग्राहिका विपुलमतिः । विपुलमतिनामकलब्धिविशेषधारिण इति भावः । 'विउव्वणिढिपत्ता' विकुर्वणर्द्धिप्राप्ताः-विकुर्वणा-वैक्रियकरणलब्धिः सैव ऋद्धिः, तां प्राप्ता ये ते तथा । विकुर्व' विक्रियाम् इति पारिभाषिकः सौत्रो धातुः, अस्माद्धातोर्युच्प्रत्यये विकुर्वणा, नानारूपा विक्रिया- रचनेत्यर्थः; बाह्यपुङ्गलान् भवधारणीयशरीरानवगाढ क्षेत्रप्रदेशवर्तिना वैक्रियसमुद्धातेन गृहीत्वा एका विकुर्वगा क्रियते, एवम् आभ्यन्तरपुङ्गला भवधारिणीयेनौदारिकेण वा शरीरेण ये क्षेत्रप्रदेशमवगाढास्तेष्वेव ये वर्तन्ते तान् गृहीत्या विज्ञेया। एवं बाह्यान्तरपुद्गलयोगेन तृतीया विकुर्वणा बोध्या । स्थानाङ्गसूत्रे-(३ ठा. १उ०) सविस्तरं वर्णिता । 'चारणा' चारणाः-चरणं गमनम् अतिशययुक्तमस्ति येषां ते चारणाः, 'ज्योत्स्नादिभ्योऽण् ' इति पाणिनिसूत्रान्मत्वर्थीयोऽणप्रत्ययः। आकाशगमनागमनरूपलब्धिसम्पन्ना इत्यर्थः । ते द्विविधाः-विद्याचारणाः, जङ्घाचारणाश्च। तत्र विद्या-पूर्वगतविवक्षितश्रुतज्ञानांशः, तदभ्याससमये षष्ठषष्ठनिरन्तवज्ञान होता है, एवं सम्पूर्ण मनुष्यक्षेत्र में वर्तमान समस्त वस्तुओं-बादर पदार्थों को विशेषरूप से जाननेवाला विपुलमतिमनःपर्यवज्ञान होता है। कितनेक वैक्रिय-लब्धि के धारी थे । वैक्रियलब्धि अनेक प्रकार की होती है। इस ऋद्धि के धारी मुनिजन अनेक प्रकार से अपने शरीर की विकुर्वणा कर लेते हैं। इसका विशेष वर्णन स्थानांग सूत्र के तृतीय ठाणे के प्रथम उद्देशक में किया गया है। कितनेक चारणलब्धि के धारक थे। चारणलब्धि के धारी मुनिजनों का गमन अतिशयसंपन्न होता है । इस ऋद्धि के धारक मुनियो का गमनागमन आकाश में होता है। चारणऋद्धिधारी मुनिजन दो प्रकार के होते हैं--एक विद्याचारण, दूसरे जंघाचारण । १४ पूर्षों में विवक्षित श्रुतज्ञान સમસ્ત વસ્તુઓ-બાદર પદાર્થોને વિશેષરૂપે જાણવાવાળા વિપુલમતિ–મન:પર્યવજ્ઞાન થાય છે. કેટલાએક વિક્રિયલબ્ધિના ધારક હતા. વૈક્રિયલબ્ધિ અનેક પ્રકારની થાય છે. એ ઋદ્ધિના ધારક મુનિજને અનેક પ્રકારથી પોતાના શરીરની વિકુવણ કરે છે. આનું વિશેષ વર્ણન સ્થાનાંગ સૂત્રના તૃતીય કાણા પ્રથમ ઉદ્દેશકમાં કરેલું છે. કેટલાક ચારણલબ્ધિના ધારક હતા. ચારણલબ્ધિના ધારક મુનિજનનું ગમન અતિશયસંપન્ન હોય છે. આ ઋદ્ધિના ધારક મુનિઓનું ગમનાગમન આકાશ માગે થાય છે. ચારણ-ઋદ્ધિધારી મુનિજન બે પ્રકારના થાય છે–એક વિદ્યાચારણ અને બીજા જંઘા ચારણ. ૧૪ પૂર્વેમાં વિવક્ષિત શ્રુતજ્ઞાનનું અંશ વિદ્યા
| SR No. | 006340 |
| Book Title | Agam 12 Upang 01 Auppatik Sutra Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1959 |
| Total Pages | 824 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_aupapatik |
| File Size | 24 MB |