________________
पीयूषवर्षिणी टीका. सू. ६ अशोकवृक्षवर्णनम्.
धवेहिं चंदणेहिं अज्जुणेहिं णीवेहिं कुडएहिं कलंबेहिं सव्वेहिं फणसेहिं दाडिमेहिं सालेहिं तालेहिं तमालेहिं पियएहिं पियंगृहिं पुरोवगेहिं रायस्वखेहिं नंदिरक्खेहिं सव्वओ समंता संपक्खिते ॥ सू०६ ॥
४१
तिलकैः 'बउलेहिं' बकुलैः 'लउएहिं' लकुचैः विहारादिदेशेषु (बडहर) इति ख्यातै:'छत्तोवेहिं' छत्रोपै – र्वृक्षविशेषैः । 'सिरी से हिं' शिरीषैः प्रसिद्धैः पुष्पवृक्षैः । 'सत्तवण्णेहिं' सप्तपर्णैः, 'दहिवण्णेहिं' दधिवर्णैः-- वृक्षविशेषैः । 'लोद्धेहिं' लोधैः श्वेतरक्तकुयुमयुक्तैर्वृक्षविशेषैः । 'धवेहिं' धवैः प्रसिद्धैः । 'चंदणेहिं' चन्दनैः 'अज्जुणेहिं' अर्जुनैः–वृक्षविशेषैः । 'णीवेहिं' नीपैः=कदम्बैः । 'कुड एहिं ' - कुटजैः - गगनमल्लिकापर्यायैः । 'कलंबे हिं' कदम्बैः । ‘सव्वेहिं’ सव्यैः–त्वक्प्रदैर्वृक्षविशेषैः । 'फणसेहिं' पनतैः । ‘दाडिमेहिं' दाडिमैः । सालेहिं' शालैः । 'तालेहिं' तालैः । ‘तमालेहिं' तमालैः । 'पिएहिं' प्रियैः 'पियंगूहिं' प्रियङ्गुभिः- वृक्षविशेषैः । 'पुरोवगेहिं' पुरोपगैर्वृक्षभेदैः । 'रायरुक्खेहिं' राजवृक्षैरश्वत्थैः । 'णंदिरुक्खेहिं' नन्दिवृक्षैः । 'सव्वओ' सर्वतः सर्वदिक्षु - 'समता' समन्तात् परितः । 'संपरिक्खित्ते ' सम्परिक्षिप्तः–सम्यक् प्रकारेण वेष्टितः । सू० ६ ॥
66
""
दहिवण्णेहिं लोद्धेहिं धवेहिं ) लकुच, ( विहार आदि देशों में इसे बडहर कहते हैं ) छत्रोप–वृक्षविशेष, शिरीष, सप्तपर्ण, दधिवर्ण, लोध्र, धव ( चंदणेहिं अज्जुणेहिं, जीवेहिं, कुडएहिं, कलंबेहिं सव्वेहिं, फणसेहिं, दाडिमेहिं ) चंदन, अर्जुन, नीप, कुटज, कदम्ब, सभ्य, पनस, दाडिम-अनार के वृक्ष, ( सालेहिं तालेहिं तमाले हिं पिएहिं पियंगूहिं पुरोवगेहिं रायरुक्खेहिं नंदिरुक्खेहिं ) शाल, ताल, तमाल, प्रिय, प्रियंगु, पुरोपग, पीपल और नंदिवृक्ष; इन वृक्षों से यह अशोक वृक्ष ( सव्वओ
सत्तवण्णेहिं दहिवण्णेहिं, लोद्धेहिं धवेहिं ) समुन्य, ( मिहार आदि देशोभां तेने मडडुर उडे छे ) छत्रीय - वृक्षविशेष, शिरीष, सप्तपर्णा, द्वधिवणु, बोध, धव, (चंदणेहिं, अज्जुणेहिं', णीवेहि, कुडएहि, कलंबेहिं, सव्वेहिं, फणसेहिं, दाडिमेहिं ) यहन, अर्जुन, नीच, डुटन, उहभ्ञ, सव्य, पनस, हाउभ--अनारनां वृक्ष, (सालेहिं तालेहिं तमालेहिं पिएहिं पियंगूहिं, पुरोवगेहिं राजरुक्खेहिं नंदिरुक्खेहिं ) शास, तास, तभाव, प्रिय, प्रियंगु, युरोपण, पीपल भने नहिवृक्ष, मे वृक्षोथी ते अशोङ वृक्ष ( सव्वओ समंता संपरिक्खित्ते ) सर्व हिशाओमां यारे
