________________
विपाकचन्द्रिका टीका, श्रु० २, अ० १, सुबाहुकुमारवर्णनम् खलु 'तस्स सुमुहस्स गाहावईस्स' तस्य सुमुखस्य गाथापतेः तेन मुमुखेन गाथापतिनेत्यर्थः, अत्र सम्बन्धसामान्ये षष्ठी । जम्मजीवियफले' जन्मजीवितफलं-जन्मनो जीवितस्य च फलम् । अनेन सुमुखगाथापतिना मनुष्यजन्मापि सफलं कृतं जीवितमपि सफलं कृतमित्यर्थः, 'जस्स णं' अत्र तृतीयार्थ षष्ठी येन खलु 'इमा' इयं प्रत्यक्षं दृश्यमाना 'एयारूचा' एतद्रूपा ईदृशी 'उराला' उदारा प्रधाना सकलसामग्रीयुक्तत्वात् 'माणुस्सरिद्री' मनुष्यद्धिः 'लद्धा' लब्धाउपार्जिता 'पत्ता' प्राप्ता-उपार्जिता सति स्वाधीनीभूता, 'अभिसमण्णागया' अभिसमन्वागता-भोग्यतामुपगता इत्यर्थः । 'जेणं एरिसो अणगारो, येनेदृशः= तथारूपः अनगारः मुदत्तनामा मुनिः 'पडिलाभिओ' प्रतिलम्भिता भिक्षाग्रहणेन प्रतिलाभदानार्थमभिमुखीकृतः, 'तं' तत्-तस्मात् कारणात् 'धण्णे णं' धन्यः खलु सुमुखो गाथापतिः ॥ मू० ७॥
॥ मूलम् ॥ तए णं से सुमुहे गाहावई बहूई वाससयाई आउयं पालेइ, पालित्ता कालमासे कालं किच्चा इहेव हत्थिसीसे णयरे सुमुखगाथापति को जिसने अपने जन्म और जीवन का फल वास्तविक रूप में प्राप्त कर लिया है, देखो तो सही, यह प्रत्यक्ष में दिखती हुई ऐसी उदार मनुष्यभवसंबंधी ऋिद्धि कि-जिसमें किसी भी वस्तु की न्यूनता नहीं है, सो इसे प्राप्त हुई है, इसे इस पर पूर्णरूप से अधिकार प्राप्त हुआ है-एवं यह इसे निर्विघ्नरूप से भोग रहा है, इसीसे यह बात पूर्णरूप से सत्य प्रतीत होती है कि यह विशिष्ट पुण्यशाली है और उसी पुण्यके उदय का यह भी फल है कि जो इसे सुदत्त जैसे मुनिराजको आहारदान देनेका लाभ मिला। धन्य है इस माईके लाल को ॥ सू० ७ ॥ 'मुलद्धे णं देवा०' ते सुभुम थापतिने धन्य छ, ३ रे पाताने सन्म भने જીવનનું ફળ પ્રાપ્ત કરી લીધું છે. જુઓ તે ખરા ! આપણે નજરે જોઈ શકીએ છીએ તેવી ઉદાર મનુષ્યભવસંબંધી ત્રાદ્ધિ કે જેમાં કોઈ પણ વસ્તુની ઉણપ નથી તેવી તેને પ્રાપ્ત થઈ છે, અને તે સમૃદ્ધિપર તેને પૂરો અધિકાર પણ પ્રાપ્ત થયે છે, તેથી તે ગાથાપતિ તે સમૃદ્ધિને નિર્વિધનપણે ભોગવી રહ્યો છે. તેથી એ વાત તે સત્યજ છે કે-તે વિશેષ પુણ્યશાલી છે અને તે પુણ્યના ઉદયનું એ પણ ફળ છે કે જેને સુદ જેવા મુનિરાજને આહારદાન આપવાને લાભ મળે, ધન્ય છે તે માતાના पुत्रने ! (सू० ७)
શ્રી વિપાક સૂત્ર
