________________
६०८
विपाकश्रुते पडागाइपडागेहि य' यावत् पताकातिपताकैः मत्स्यविशेषैः, कीदृशैः १ तलि. एहि य' तलितैः 'भज्जिएहि य' भर्जितैः 'सोल्लिएहि य' शौल्यैश्च-शुलादौ समारोप्याङ्गाराग्निना पक्वैः सह 'सुरं च५ ' सुरां च५ 'आसाएमाणे ४' आस्वादयन् ४ 'विहरई विहरति ॥ मू० ५ ॥ मच्छेहि य जाव पडागाइपडागेहि य तलिएहि य भजिएहि य सोल्लिएहि य मुरं ५ आसाएमाणे४ विहरइ' वह शौर्यदत्त भी उन तमाम श्लक्ष्ण मछलियों से लेकर पताकातिपताका मछलियों तक के समस्त जलचर जीवों के मांस के साथ जो तला हुआ, भुंजा हुआ एवं शूल पर पका हुआ होता था, अनेक प्रकार की मदिरा का उपभोग करता रहता था और दूसरों को भी खिलाता पिलाता रहता था ।
भावार्थ-जब शोयदत्त अपने पिता के पद पर आसीन हो गया, तब उसने भी अपना परम्परागत व्यापार प्रारंभ कर दिया। इसके लिये उसने अपने घर पर अनेक नौकर वेतन और भोजन पर नियुक्त कर लिये । ये नौकर चाकर प्रतिदिन जमुना नदी पर जाते
और नौका द्वारा उसमें अवगाहन करते । वहां जितनी भी मछलियां होती उन्हें जैसे भी बनता पकडते, वहां पर वे मछलियों को पकड़ने के लिये वस्त्रों से उस का पानी भर कर छानते, यमुना में वे इधर उधर चक्कर काटते, थूहर का दूध भर कर पानी में डालते जिससे पानी खराब हो जाता और मछलियां मर कर पानी के ऊपर आ जाती, भज्जिएहि य सोल्लिएहि य सुरं५ आसाएमाणे ४ विहरइ ' ते शास्त्त ५ ते તમામ પલણ માછલીઓથી લઈને પતાકાતિપતાકા માછલીઓ સુધીના તમામ જલચર
નાં માંસની સાથે જે તળેલું, ભુજેલું અને પકાવેલું હતું તે, અનેક પ્રકારની મદિરાઓની સાથે ઉપભેગ કરતું હતું, અને બીજાને પણ ખાવામાં આપતે હ.
ભાવાર્થ-જ્યારે શૌર્યદત્ત પિતાના પિતાના પદ ઉપર સ્થાન પામે, ત્યારે તેણે પણ પિતાના પરંપરાગત ધન્ધ પ્રારંભ કરી દીધું. તે માટે તેના પિતાનાં ઘરપર નકર પગાર અને ભોજન મળે તેવી રીતે રાખેલા હતા; તે નોકર-ચાકરે હમેશાં જમુના-યમુના નદીમાં જઈને વહાણ દ્વારા તેમાં અવગાહન કરતા, ત્યાંથી જેટલી માછલીઓ મળતી તેને ગમે તેવી રીતે પણ પકડતા હતા ત્યાં માછલીઓને પકડવા માટે વસ્ત્રોથી પાણી ભરીને ગાળતા, અને યમુનામાં આમ-તેમ ચારેય બાજુ ચક્કર મારતા. થરનું દૂધ ભરીને પાણીમાં નાખતા, જેના વડે પાણી ખરાબ થઈ જતું અને માછલીઓ મરી જતી અને પાણીમાં ઉપર આવતી, કઈ કઈ વખત વૃક્ષની ડાળીએથી પા
શ્રી વિપાક સૂત્ર
