________________
विपाकचन्द्रिका टीका, श्रु० १, अ० ८, शौर्यदत्तवर्णनम्
५९९
करते थे, जिनका काम यह था कि वे तीतर से लेकर मयूर तक के समस्त जीते हुए पक्षियों के पंखों को उखाडते रहते थे, फिर वे उन्हें ले जा कर श्रीक रसोइये को दे दिया करते थे ।
वह श्रीक उन समस्त जलचर थलचर और खेचर संज्ञी पंचेन्द्रिय तिर्यञ्च जीवों को मार कर उनके कैंची से टुकडे कर डालता । उन में कई टुकडे सूक्ष्म होते, कई गोल, कई लम्बे२, और कई ऐसे भी होते जो छोटे२ थे । इन में कितनेक को वह बरफ में डाल कर पकाता । कितनेक को वह अलग रख देता सो स्वतः ही पक जाते । कितनेक को वह धूप में रख कर शुष्क कर लेता । कितनेक को हवा के द्वारा पका लेता । कितनेक को समयानुसार पकाता । कितनेक को वह मछलियों के मांस में, कितनेक को मठा में रायता के रूप में, कितनेक को आंबले के रस में, कितनेक को कपित्थ-कैंथ के रस में, कितनेक को दाखों को रस में, कितनेक को अनार के रस में और कितनेक को मछलियों के रस में पकाता था । कितनेक-टुकडों को वह तेल से तलता, कितनेक को भुंजता, और कितनेक को लोहे के तकुए ( शलाका) पर लटका कर अग्नि में सेकता । इस प्रकार वह श्रीक रसोइया इन सब मांस के टुकडों को अनेक प्रकार से पकाता था । फिर वह साथ में मछलियों के मांस के रस को मृग के मांस के કરતા હતા, તે નાકરાનું કામ એ હતુ કે તે તેતરથી લઈને માર સુધીનાં તમામ જીવતા પ્રાણીઓની પાંખે ઉખાડતા હતા અને તે પાંખ વિનનાં તમામ પ્રાણીએ લાવીને તે શ્રીક રસાઇયાને આપતા હતા, તે શ્રીક એ તમામ જલચર, થલચર અને ખેચર સન્ની પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ જીવાને મારીને તેના કાતરથી ટુકડા કરી નાંખતા હતા, તેમાં કેટલાક ટુકડા સૂક્ષ્મ થતા, કેટલાક ગાળ, કેટલાક લાંબા, અને કેટલાક એવા પશુ થઈ જતા કે તદ્દન નાના હાય તે ટુકડામાંથી કેટલાકને બરફમાં નાંખીને પકાવતા, કેટલાકને તે જુદા રાખતા જે સ્વાભાવિક રીતે પાકી જતા, કેટલાકને તડકામાં રાખી સૂકાવી નાંખતા, અને કૅટલાકને હવા-વાયુદ્વારા પકાવતા હતા. કેટલાક સમયાનુસાર પાકી જતા હતા, કેટલાકને માછલીઓના માંસમાં, કેટલાકને છાસ–દહીંમાં રાયતાના રૂપમાં, કેટલાકને આંબળાના રસમાં, કેટલાકને કાઠાના રસમાં, દ્રાક્ષના, અનારના અને કેટલાકને માછલીઓના રસમાં પકાવતા હતા. કેટલાક ટુકડાને તેલમાં તળતા હતા, કેટલાને ભૂંજતે, અને કેટલાકને લેઢાના તવા પર સળી લોઢાની હોય તેના પર ચઢાવીને અગ્નિમાં સેકતા હતા, આ પ્રમાણે તે શ્રીક રસાઇયા તે તમામ માંસના ટુકડાઓને જૂદી જૂદી રીતે પકાવતા હતા, તે સાથે વળી માછલીઓના માંસરસને-મૃગના માંસરસને,
શ્રી વિપાક સૂત્ર
