________________
विपाकचन्द्रिका टीका, श्रु० १, अ० ६, उदुम्बरदत्तवर्णनम्
५३१
नयरे' पाटलीपण्डं नगरमासीत्, तत्र 'वणसंडे उज्जाणे' वनषण्डनामकमुद्यानम् । तस्मिन् ' उंबरदत्ते जक्खे' उदुम्बरदत्तो यक्ष आसीत् । ' तत्थ णं' तत्र खलु 'पाडलिसंडे नयरे' पाटलिपण्डे नगरे 'सिद्धत्थे राया' सिद्धार्थो राजाऽऽसीत् 'तत्थ णं पाडलिसंडे नयरे' तत्र खलु पाटलिपण्डे नगरे 'सागरदत्ते सत्थवाहे होत्था ' सागरदत्तः सार्थवाह आसीत् कीदृश: ? 'अड्ढे जाव अपरिभूए' आढ्यो यावदपरिभूतः । ' तस्स णं गंगदत्ता भारिया' तस्य खलु गंगदत्तानाम भार्या
6
तस्स णं सागरदत्तस्स पुत्ते गंगदत्ताए भारियाए ' तस्य खलु सागरदत्तस्य पुत्रः गङ्गदत्ताया भार्यायाः 'अत्तए' आत्मजः = अङ्गजातः 'उंबरदत्ते णामं दारए होत्था' उदुम्बरदत्तो नाम दारक आसीत् कीदृश: ? ' अहीण० ' अहीनपरिपूर्णपञ्चेन्द्रियशरीरः || सू० १ ॥
"
कालेणं तेणं समएणं पाडलिसंडे नयरे' उस काल में एवं उस समय में एक पाटलीपंड नामका नगर था । 'वणसंडे उज्जाणे' उस नगर में एक वनषंड नामका बगीचा था । "उंबरदत्ते जक्खे' उस में उदुंबरदत्त नामका एक यक्ष रहता था 'तत्थ णं पाडलिसंडे नयरे सिद्धत्थे राया' पाटलीपंड नगर के राजा का नाम सिद्धार्थ था । ' तत्थ णं पाडलिसंडे नयरे सागरदत्ते सत्वा होत्था' उसी नगर में एक सार्थवाह रहता था इस का नाम था सागरदत्त । 'अड्ढे जाव अपरिभूए' यह विशेष धनवान था । साथ में इतना भाग्यशाली था कि कोई भी व्यक्ति इसका तिरस्कार नहीं कर सकता था । 'तस्स णं गंगदत्ता भारिया' इसे गंगदत्ता नामकी भार्या थी । 'तस्स णं सागरदत्तस्स पुत्ते गंगदत्ताए भारियाए अत्त उंबरदत्ते णामं दारए होत्था' इस सागरदन्त का पुत्र गंगदत्ताभार्या
स्वाभी आहे छे ! –(एवं खलु जंबू !) हे ४५ ! ( तेणं काळेणं तेणं समएणं पाडलिसंडे नयरे) ते अस भने ते सभयने विषे भेउ पाटसीमंड नामनुं नगर हेतु, 'वणसंडे उज्जाणे' तेमां मे वनखंड नामनो मगीयो हुतो. 'उंबरदत्ते जक्खे' तेभां उहुमरदृत्त यक्षनु स्थान हेतु 'तत्थ णं पाडलिसंडे नयरे सिद्धत्थे राया' घाटसीय 'उ नगरना शन्तनुं नाम सिद्धार्थ तु' 'तत्थ णं पाडलिसंडे नयरे सागरदत्ते सत्वा होत्था' ते नगरभां मेड सागरदत्त नामनो सार्थवाह रहेता हतो. 'अड्ढेजाव अपरिभू' ते धन धनवान हतो, तेभर मेटो लाग्यशाली हो अर्थ पशु भाएगुस तेन तिरस्कार हे अपमान उरी शकतो नाही ' तस्स णं गंगदत्ता भारिया' तेने गंगहत्ता नामनी पत्नी हता. 'तस्स णं सागरदत्तस्स पुत्ते गंगदत्ताए भारिया अत उंबरदत्ते णामं दारए होत्था ' ते सागरहन्त्तनो पुत्र गंगहत्ता
શ્રી વિપાક સૂત્ર