________________
४००
विपाकश्रुते लविभवपूर्णा शान्तिसम्पन्ना चेत्यर्थः । 'तीसे णं' तस्याः खलु 'सोहंजणीए णयरीए' शोभाञ्जन्या नगर्याः 'बहिया' बहिः 'उत्तरपुरस्थिमे दिसीभाए' उत्तरपौरस्त्ये दिग्भागे-ईशानकोणे इत्यर्थः। 'देवरमणे णामं उज्जाणे देवरमणं नामोद्यानं-देवरमणनामकमुद्यानम् ‘होत्था' आसीत् । तत्र खलु 'अमोहस्स जक्खस्स' अमोघस्य अमोघनामकस्य यक्षस्य 'जक्खाययणे' यक्षायतनं यक्षस्थानम् , आसीत् । तत् कीदृश ?-मित्याह-'पुराणे' पुराणं-पुरातनम् ॥९० १॥ तात्पर्य यह है कि यह नगरी सदा विभव से पूर्ण एवं शांति से संपन्न थी । 'तीसे णं सोहंजणीए णयरीए' उस शोभाञ्जनी नगरी के बहिया उत्तरपुरथिमे दिसीभाए' बाहर की ईशान कोण में 'देवरमणे णाम' देवरमण इस नामका एक 'उज्जाणे होत्था' उद्यान था। 'तत्थ णं' उस उद्यान में 'अमोहस्स जक्खस्स जक्खाययणे होत्था' अमोघ नामके यक्ष का एक यक्षायतन था। 'पुराणे' यह बहुत प्राचीन था।
भावार्थ-तृतीय अध्ययन का स्पष्टीकरण सुनकर जंबूस्वामी की चतुर्थ अध्ययन के भाव को परिज्ञात करनेकी जिज्ञासा बढी । इस अपनी बढी हुई जिज्ञासा की शांति के लिये वे श्री सुधर्मा स्वामी से पूछ रहे हैं-हे भदन्त ! श्रमण भगवान् महावीर ने जो तृतीय अध्ययन का स्पष्टीकरण के निमित्त अभग्नसेन का परिषदा के भीतर जीवनवृत्तान्त सुनाया था, वह तो मैंने आपके मुखारविन्द से सुनलिया, अब मैं यह सुनना चाहता हूं कि उन्हों श्रमण भगवान् महावीरने चतुर्थ अध्ययनका क्या भाव फरमाया है ? इस प्रकार તાત્પર્ય એ છે કે–તે નગરી હંમેશા વૈભવથી પૂર્ણ અને શાંતિ-સુખથી સંપન્ન હતી. 'तीसे णं सोहंजणीए णयरीए' त शcueil नगरीन 'बहिया उत्तरपुरित्थिमे दिसीभाए' महान शान 'देवरमण णाम' देवरभा को नाभन मे 'उज्जाणे होत्था' या तो 'तत्थ णं' धानमा 'अमोहस्स जक्खस्स जक्रवाययणे होत्था ' सभाध नामना यक्षनु मे निवासस्थान तु. 'पुराणे' તે બહુજ પ્રાચીન હતું
ભાવાર્થ-ત્રીજા અધ્યયનનું સ્પષ્ટીકરણ સાંભળીને જખ્ખસ્વામીને ચોથા અધ્યચનના ભાવને સાંભળવાની-જાણવાની જીજ્ઞાસા વધી, તેથી પિતાની વધી રહેલી જીજ્ઞાસાને શાંત કરવા માટે શ્રી સુધમાં સ્વામીને પૂછી રહ્યા છે-હે ભદન્ત ! શ્રમણ ભગવાન મહાવીરે જે ત્રીજા અધ્યયનનાં સ્પષ્ટીકરણના નિમિત્ત અભગ્નસેનનું જીવનવૃત્તાન્ત પરિષમાં સંભળાવ્યું હતું, તે તે મેં આપના મુખકમલથી સાંભળી લીધું. હવે હું તે સાંભળવાની ચાહના-ઇચ્છા કરું છું કે તે શ્રમણ ભગવાન મહાવીરે ચોથા અધ્યયનના ભાવ
શ્રી વિપાક સૂત્ર
