________________
वि. टीका, श्रु० १, अ० २, उज्झितकपूर्वभवगोत्रासकूटग्राहवर्णनम् २६९ माणुस्सगाई भोगभोगाई भुंजमाणे विहरइ' इस से वह उस कामध्वजा वेश्या के साथ मनुष्यसम्बन्धी विविध भोगों को-कामसुखों को भोगने लगा।
भावार्थ-उज्झित दारक घर से निकलते ही स्वेच्छाचारी हो गया। शरम और धरम इसने दोनों को त्याग दिया। जहां इच्छा होती वहां जाना, जिस की चाहना होती वही खाना और दिनभर पागलों की तरह अबारा फिरना यही सब बातें हैं, जिन्होंने उज्झित के जीवन को धूल में मिला दिया। नगर की ऐसी कोई सी भी छोटी-बड़ी गली नहीं थी जो उज्झितने न देखी हो। नगर का ऐसा कोई सा भी त्रिक-चतुष्क आदि मार्ग न था, जहां पर फिरते हुए लोगोंने इसे न देखा हो। इसकी दृष्टि से वहां का क्या दारुपीठ, क्या वेश्या के पाडे, क्या गृतगृह, ऐसा कोई सा भी पतन का स्थान नहीं बचा, जहां यह नहीं पहुँचा हो । सब पर इसने चक्कर काटेसब पर यह घूमा । रोकने वाला तो इसे कोई था ही नहीं, जो मनमें आया वही काम करता था। इस प्रकार स्वेच्छाचारी हो जाने के कारण इसका भयंकर से भयंकर पतन हो चुका। वहीं की एक वेश्या कि जिस का नाम कामध्वजा था, उसके साथ वह फँस गया। तात्पर्य यही है कि-उस समय के दुराचारी पुरुषों में यह अग्रेसर भुंजमाणे विहरइ' पछी ते मे गए1 म. साथ मनुष्यसम्बन्धी विविध मागाકામસુખને ભેગવવા લાગ્યો.
ભાવાર્થ-ઉક્ઝિત દારક ઘેરથી નીકળતાંજ તુરતમાં સ્વેચ્છાચારી થઈ ગયે, શરમ અને ધર્મ તેણે બન્નેને ત્યાગ કરી દીધું. જ્યાં ઈચ્છા થાય ત્યાં જવું મનમાં ખાવાની જે ઇચ્છા થાય તે પદાર્થ ખાવે અને દિવસ ભર ગાંડાની માફક ફરવું એજ બધી વાતેએ ઉઝિતના જીવનને ધૂળમાં મેળવી દીધું નગરની નાની મોટી એવી કઈ પચ ગલી ન હતી કે જે ઊંઝતે ન જોઈ હોય, નગરને કેઈ પણ ત્રિકણ કે ચાર શેરી વાળ એ રસ્તો ન હતો કે, જે રસ્તા પર ફરતા ઊંઝતને લેકે એ ન દેખ્યો હોય, તેની નજર બહાર ત્યાંના કેઈ પણ દારૂપીઠાં, વેશ્યાવાડા, જુગારખાનાં તેમજ પતન થવાના સ્થાન રહ્યા ન હતાં કે જ્યાં તે પહોંચ્યું ન હોય પતનના સર્વ ઠેકાણું તે ફરી વન્યો હતો, કારણ કે તેને રોકનાર તે કંઈ હતુંજ નહિ. તેથી જે કાંઈ મનમાં ઇચ્છા થાય તે પ્રમાણે કામ કરતા હતા. આ પ્રમાણે સ્વેચ્છાચારી થવાના કારણે તેનું મહાન ભયંકર પતન થઈ ગયું. તે નગરીની એક વેશ્યા કે જેનું નામ કામધ્વજા હતું. તેની સાથે તે ફસાઈ ગયે તાત્પર્ય એ છે કે- એ સમયના દુરાચારી પુરુષોમાં આ અગ્રેસર
શ્રી વિપાક સૂત્ર
