________________
२२४
विपाकश्रुते 'णयरपड्डियाओ य' 'पड्डिया' इति देशीयः शब्दः, नगरावस्थायिन्यो बालमहिष्यः, 'पाडी' इति भाषापसिद्धाः, ‘णयरमहिसीओ य' नगरमहिष्यश्च, 'णयरमहिसा य' नगरमहिषाश्च ‘णयरवसभा य' नगरपभाश्च 'सांढ' इति भाषापसिद्धाश्च, 'पउरतणपाणियणिब्भया' प्रचुरतृणपानीयनिर्भयाः-अधिकतरतृणपानीयलाभेन बलाधिक्यानिर्भयाः, "णिरु विग्गा' निरूद्विग्नाः- आहारादिचिन्तारहिताः, 'सुहं सुहेणं परिवसति' सुखसुखेन अतिमुखेन परिवसन्ति ।
'तत्थ णं हथिणाउरे णयरे भीमे णाम' तत्र खलु हस्तिनापुरे नगरे भीमो नाम 'कूडग्गाहे' कूटग्राहः, कूटेन-कपटेन जीवान् गृह्णातीति कूटग्राहः-मायाप्रपञ्चकरणेन जीदग्राहकः, 'होत्था' आसीत् । स कीदृशः ? इत्याह-'अहम्मिए' अधार्मिकः, 'जाव दुप्पडियाणंदे' यावद्-अत्र यावच्छब्दबोध्यः पाठः प्रथमाध्ययने चतुर्दशमत्रव्याख्यावसरेऽस्माभिः प्रदर्शितः। दुष्प्रत्यानन्दः-दुः=दुःखेन अनेक बेल रहते थे । 'णयरपड्डियाओ य' नगर की अनेक बालभैसेंपाडियाँ रहती थीं, 'णयरमहिसोश्री य नगर की अनेक भैसें रहती थीं, 'ण परमहिसा य' नगरके अनेक भैसे रहते थे, ‘णयरवसहा य' नगर के अनेक सांड रहते थे, 'पउरतणपाणियणिब्भया' इन्हें वहां यथासमय पानी और घास मिलता था, ये सब जानवर वहां सुरक्षितरीति से निर्भय बन कर रहते थे, 'गिरुधिग्गा य मुहं सुहेणं परिवसंति' आहारादिक की इन्हें चिन्ता ही नहीं थी, इसलिये ये सबके सब चौपाये निरुद्विग्नचित्त होकर सुखपूर्वक शांति से रहते थे।
'तत्य णं हथिगाउरे भीमे णामं कडग्गाहे होत्या' उसो हस्तिनापुर में भीम नामका एक कटग्राह-मायाके प्रपञ्च से जीवों को फँसानेवाला रहता था । 'अहम्मिए जाव दुप्पडियाणंदे' यह महा अधार्मिक एवं दुष्प्रत्यानंदी-बहुत कठिनता से आनन्द प्राप्त करनेवाला था। 'तस्स भने माग से (पाडा ) २उता हती. (णयर महिसीओ य) न न मने में से। रडती हुती (णयर महिसा य) नगरना मने ५८ २उता, (णयर बसहा य) नगरना अने४ सांद ५५ उता हता, (पउरतणपाणियणिब्भया) ते तमामने યથાસમય પાણી અને ઘાસ મળતું હતું, અને તે તમામ જાનવર ત્યાં સુરક્ષિતપણે निर्भय थने २४ ता. णिविग्गा य सह महेणं परिवति) 14-धीवाना તેને ચિતાજ ન હતી, તેથી કરીને તમામ ચાર પગવાળાં જાનવરો ઉદ્દેગરહિત ચિત્તથી સુખ–શાંતિ પૂર્વક રહેતા હતા. ,
'तत्थ णं हस्थिणाउरे भीमे णामं कूडग्गाहे होत्था' ते स्तिनापुरमा ભીમ નામને એક કૂટગ્રાહ-માયાના પ્રપચ વડે જીવને ફસાવનાર પણ રહેતો હતો. 'अहम्मिए जाव दुप्पडियाणंदे' ते भाडा अभी मने दुष्प्रत्यानही महा भुश्दी मे
શ્રી વિપાક સૂત્ર