________________
१९२
विपाश्रुत्ते रणो' तत्र खलु मित्रस्य राज्ञः 'सिरी णामं देवी' श्री म राज्ञी 'होत्या' आसीत् । 'वण्णओ' वर्णकः वर्णनम्, तच्चौपपातिकमूत्रे द्वादशसूत्रोक्तधारिणीदेवीवर्णनवद् बोध्यम् ।
'तत्थ णं वाणियग्गामे' तत्र खलु वाणिजग्रामे 'कामज्झया णामं गणिया' कामध्वजा नाम गणिका, 'होत्था' आसीत् । सा कीदृशीत्याह'अहीण-जाव सुरूवा' अहीन-यावत्सुरूपा, अत्र यावच्छन्दादेवं योजना, द्रष्टव्या'अहीणपडिपुण्णपंचिंदियसरीरा, लक्षणवंजणगुणोववेया, माणुम्माणप्पमाणपडिपुण्णसुजायसव्यंगसुंदरंगी, ससिसोमाकारा कंता पियदंसणा, सुरुवा' इति । तत्र 'अहीनपतिपूर्णपश्चेन्द्रियशरीरा'-अहीनानि-लक्षणत;, संपूर्णलक्षणानीत्यर्थः; परिपूर्णानि-स्वरूपतः, नातिहूस्वानि नातिदीर्घाणि नातिपीनानि नातिकृशावहां उस 'मित्तस्स रनो सिरी णामं देवी होत्था' मित्र राजा की श्री नाम की रानी थी। 'वण्णओ' औपपातिकसूत्र के १२ वें सूत्र में धारिणी देवी का जैसा वर्णन किया गया है, ठीक इसी प्रकार से इसका भी वर्णन समझना चाहिये। 'तत्थ णं वाणियग्गामे कामज्झया णामं गणिया होत्था' उसी वाणिजग्राम नगर में 'कामध्वजा' इस नामकी एक गणिका-वेश्या थी। 'अहीण-जाव-सुरूवा' जो अहीन यावत् सुरूप थी, यहां 'जाव' शब्द से 'अहीणपडिपुण्णपचिंदियसरीरा, लक्खणवंजणगुणोववेया, माणुम्माणप्पमाणपडिपुण्णसुजायसव्वंगसुंदरंगी, ससिसोमाकारा, कंता, पियदंसणा, मुख्वा,' इन पदों का ग्रहण हुआ है। जिनका अर्थ इस प्रकार है-लक्षण की अपेक्षा अहीन-अर्थात् समस्त लक्षणों से युक्त, तथा स्वरूप की अपेक्षा परिपूर्ण-न अधिक रन्नो सिरी णामं देवो होत्था ' ते भित्र २०ने श्री नामनी २४ ता. 'वण्णओ' તેનું વર્ણન ઓપપાતિકસૂત્રના ( ૧૨મા ) બારમા સૂત્રમાં ધારિણી દેવીનું જે પ્રમાણે વર્ણન કરેલું છે તે જ પ્રમાણે આ શ્રી–નામની રાણીનું વર્ણન સમજી લેવું 'तत्थ णं वाणियग्गामे कामज्झया णामं गणिया होत्या' त पायाभ नामा मन नमिनी ४:-३श्या रडेती ती. ' अहीण-जाव-सुरूवा' ते मीन यावत् सु३५ हती. या स्थणे 'जाव' १५४थी 'अहीणपडिपुण्णपंचिंदियसरीरा, लक्खणवंजणगुणोववेया, माणुम्माणप्पमाणपडिपुण्णसुजायसव्वंगसुंदरंगी, ससिसोमाकारा कंता पियदंसणा मुरूवा' मा ७५२ हेलi पहे! अहा ४२वामा આવ્યાં છે. તેમને અર્થ આ પ્રમાણે છે :- લક્ષણની અપેક્ષાએ અહીન અર્થાત્ સમસ્ત લક્ષણોથી યુક્ત, તથા સ્વરૂપની અપેક્ષાઓ પરિપૂર્ણ અર્થાત્ - હુસ્વતા-દીર્ઘતા
શ્રી વિપાક સૂત્ર