________________
विपाक
कमव्ययम्, हे गौतम! अस्त्येवं जन्मान्धो जन्मान्धरूप इत्यर्थः । गौतमः पुनः पृच्छति - 'कहि णं भंते!' इत्यादि । 'कहि णं भंते ! से पुरिसे जाइअंधे जाइअंधरूवे' कुत्र खलु हे भदन्त ! स पुरुषो जात्यन्धो जात्यन्धरूपः ?, भगवान् कथयति - ' एवं खलु गोयमा ! ' इत्यादि । ' एवं खलु गोयमा !' एवं खलु हे गौतम ! 'इहेव मियागामे णयरे' इहेव मृगाग्रामे नगरे 'विजयस्स खत्तियस्स पुत्ते ' विजयस्य विजयनामकस्य क्षत्रियस्य राज्ञः पुत्रो 'मियादेवीए अतए' मृगादेव्या आत्मजो 'मियापुत्ते नाम दारए' मृगापुत्रो नाम दारकः= बालकः, 'जाइअंधे जाइअंधरूवे' जात्यन्धो जात्यन्धरूपः, 'नत्थि णं तस्स दारगस्स जान आगिमेत्ते' न स्तः खलु तस्य दारकस्य यावदाकृतिमात्रम्, इह यावच्छब्देन - 'हस्तौ वा पादौ वा' इत्यादिरत्रैव चतुर्थसुत्रे द्रष्टव्यः, न सन्ति तस्य हस्तायङ्गोपाङ्गानि किन्तु केवलं तेषामङ्गोपाङ्गानाम् आकृतिमात्रं तस्य विद्यते इत्यर्थः । ' तर णं' ततः खलु 'सा मियादेवी' सा मृगादेवी 'जाव' यावत्, इह यावच्छब्दादेवं योजनीयम् - तं मृगापुत्रं दारकं राहसिके भूमिगृहे " कहि णं भंते! से पुरिसे जाइअंधे जाइअंधरूवे' भगवन् ! वह जात्यन्ध और जात्यन्धरूप पुरुष कहाँ है ?, कहिये। ' एवं खलु गोयमा !' हे गौतम ! सुनो, 'इहेब मियागामे णयरे विजयस्स खत्तियस्स पुत्ते मियादेवीए अत्तर मियापुत्ते नामं दारए जाइअंधे जाइअंधरूवे ' इसी मृगाग्राम नगर में जो विजय नृपति और उनकी रानी जो मृगादेवी हैं, उन दोनों का एक पुत्र कि जिसका नाम मृगापुत्र है वह जात्यंध एवं जात्यंधरूप है । 'नस्थि णं तस्स दारगस्स जाव आगि मित्ते' उसके कोई भी हाथ पैर आदि अंग और उपांग नहीं हैं। सिर्फ उनकी आकृति - मात्र ही है । 'तर णं सा मियादेवी जाव पडिजागरमाणी २ विहरइ ' इसीलिये वह मृगादेवी उस
८४
'हंता अस्थि' हा, छे. इरीथी गौतम स्वाभीमे प्रश्न उयो- 'कहि णं भंते! से पुरिसे जाइअंधे जाइअंधरूवे' हे भगवन्! ते अत्यंध भने त्यध३ पुरुष अयां छे? !!! 'एवं खलु गोयमा' हे गौतम! सालणे. 'इहेब मियागामे णयरे विजयस्स खनियस्स पुने मियादेवीए अतए मियापुते नामं दारए जाइअंधे जाइअंधरूवे' या भृगाग्राम नगरमां ने विनय राम मने तेनी शाशी ने भृगादेवी છે. તે બન્નેને એક પુત્ર છે, જેનું નામ મૃગાપુત્ર છે. તે જાત્યધ અને જાત્યધરૂપ છે. 'नत्थि णं तस्स दारगस्स जाव आगिइमित्ते' तेने ४ पशु हाथ यश आदि अंग अने उपांग नथी ठेवण तेनी आमृतिमात्र ४ छे. 'तए णं सा मियादेवी जाव पडिजागरमाणी २ विहरई' भेटला भाटे भृगाहेवी ते विश्य- ३य पोताना पुत्र भृगापुत्रने
શ્રી વિપાક સૂત્ર